Samarqand davlat universiteti tarix fakulteti «mutaxassislikning nazariy masalalari»

XVII. Tarixshunoslik nazariyasida hayotiy tarix tushunchasi

Tarix-hayot. Tarixning bo’linishi abstraktsiyalash natijasi. Bu tarixning dolzarbligiga-shonli bo’lishiga qarshi. Tarixiy hodisalarga nom berish imperiya tushunchalardan kelib chiqadi. Sifat me`yori va (dinlar tarixi, urf-odatlar...) va va makon-zamon me`yori (evropacha, osiyocha, amerikacha tarix mezonlari). Muammo va imkoniyat chegaralari cheksiz munozara mezoni. Mantiqiy chegaraning yo’qligi. Voqealarning mantiqiy markazi gnoselogiyasi.

Qo’llaniladigan ta`lim texnologiyalari: muammoli ta`lim, dialog, klaster, Breynring, o’z-o’zini nazorat.

Adabiyotlar: A1; A2; A3; 19-5; 19-8; 19-9; 19-10; 19-13; 19-22; 19-25; 19-27; 19-31.
XVIII. Tabiat tarixi tarixshunosligi.

Naturalistik falsafiy qarashning tarixda o’ylab topilgan-xayoliy tarixiy haqiqatga aylanishi. Tarix va tarix o’rtasidagi farq. Tabiiy fanlar tarixi, uning atamasigina xolos. Tarixshunoslikda haqiqiy tarix: To’maris qahramonligi, SHiroq afsonasi...

YOlg’on tarix: hayvonot dunyosi tarixi, er tarixi (geomogiya), quyosh sistemasi (kosmogoniya). Bunda tsivilizatsiya tarixi masalasida ikkala tarixning kelisha olmasligi. Tarixchilarning ichki rekonstruktsiya tizimi. Naturalist tarixchilarning apaloglar tizimi-metatarix. evolyutsion g’oyasining chekinganligi. Olamning yaratilishi to’g’risidagi turlicha qarashlar. Oddiy biologik atomni-buyuk revolyutsiyalar bilan bog’liqligini ko’rsatishadi. -Jahon tarixi kelib chiqadi.

Qo’llaniladigan ta`lim texnologiyalari: muammoli ta`lim, dialog, klaster, Breynring, o’z-o’zini nazorat.

Adabiyotlar: A1; A2; A3; 19-5; 19-8; 19-9; 19-10; 19-13; 19-22; 19-25; 19-27; 19-31.
XIX. Tarixshunoslik nazariyasida tarix fanining xususiyligi.

Evolyutsionistlar g’oyalarining qadimgi diniy oqimlarning dunyo tuzilishi to’g’risidagi fikrlarning takrorlanishi. Ularning g’oyalari oddiy avom xalq orasidagi ommalashuvi. Tarixni bilish uchun turkumlash qanday qilib chiqib faoliyat ko’rsatishini bilish. Bu sohaning keng tarqalishi. Lirika-epos-drama. Abstrakt tarix bilan haqiqiy tarixni aralashtirish-katta xato. Tarixiy mantiqiylikka mos kelmaslik. Arxiv o’lik manba. Gumanitar fanlardagi soxta tarixning zarari. Haqiqiy tarixni izlashda agnostik bo’lib qolmaslik. Fikr tarixga intiladi. Tabiat-taraqqiyot-hayot. Hayvon-tabiat qoldiqlari va inson yozma yodgorliklari o’rtasidagi farq. Ibtidoiy massagetlar tarixini yoritish mumkin emas. Tarixni haqiqiy yoritish imkoniyatlari yuqoridagi barcha fikrlarda.

Qo’llaniladigan ta`lim texnologiyalari: muammoli ta`lim, dialog, klaster, Breynring, o’z-o’zini nazorat.

Adabiyotlar: A1; A2; A3; 19-5; 19-8; 19-9; 19-10; 19-13; 19-22; 19-25; 19-27; 19-31.