Samarqand davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti

Jinsiy sistemasi. Qorinoyoqlilarning ko’pchiligi ayrim jinsli, ma’lum guruhlari 
esa  germafroditdir.  Jinsiy  organlari  sodda  tuzilgan.  Jinsiy  bezlar  toq  bo’ladi. 
Jinsiy  mahsulotlar  tananing  old  tomoniga  yaqin  o’ng  nefridiylardan  tashqariga 
chiqariladi.  Germafrodit  bezda  ham  tuxum  va  ham  spermatozoidlar  hosil 
bo’ladi.  Bezdan  umumiy  germafrodit  yo’l  ketadi.  Ushbu  yo’l  o’ziga  maxsus 
oqsil bezi kanalini ham qo’shib oladi. Germafrodit bez naychasi ikkiga ajralib, 
tuxum  va  urug’  yo’lini  hosil  qiladi.  Tuxum  yo’lining  kengaygan  qismi 
bachadon  deyiladi.  Bachadon  jinsiy  qin  orqali  jinsiy  kloakaga  ochiladi.  Urug’ 
yo’li  muskulli  qo’shilish  organi  (penis)  ichidan  o’tadi.  Qo’shilish  organi  ham 
bachadonga  ochiladi.  Mollyuskalar  germofrodit  bo’lsa  ham,  har  doim  chetdan 
urug’lanadi. 
Rivojlanishi.  Qorinoyoqlilar  urug’langan  tuxumlarini  to’p-to’p  qi-lib,  suv 
ostidagi  narsalarga  yopishtirib  qo’yadi.  Tuban  guruhlarida  tuxumdon  halqali 

---

chuvalchanglarnikiga 
o’xshash  troxofora  lichinkasi  chiqadi.  Bunday 
lichinkaning og’iz oldi kipriklari va tepa toji aniq ko’rinib turadi. 
        Troxoforadan  yelkanli  (veliger)  lichnkasi  rivojlanadi.  Qorinoyoqli-larning 
ko’pgina  guruhlarida  tuxumdan  birdaniga  veliger  lichinkasi  chiqadi.  Bunday 
lichinkaning  og’zi  oldida  kipriklar  bilan  qoplangan  2-4  plastin-kalari  bo’ladi. 
Bu  plastinkalar  hilpillovchi  yelkanni  hosil  qilganligi  sababli  yelkanli  (veliger) 
nomini  olgan.  Bu  lichinka  metamorfoz  yo’li  bilan  rivojlanib  voyaga  yetadi. 
Qorinoyoqlilarning  ayrim  (o’pkalilar)  guruhlari  rivojlanishni  o’zgarishsiz 
amalga oshiradi. 
Qorinoyoqlilar sinfi birnecha kenja sinflarga bo’linadi.