Samarqand davlat universiteti I. T. Ergashev, D. S. Normurodov, B. M. Eshonqulov sabzavot ekinlari seleksiyasi

 
19-jadval 
Urugʻlik hujjatlari va ularda keltiriladigan ma`lumotlar
Koʻrsatkichlar 
E
li
ta
ur
u
gʻ
lar
i 
at
tes
tat
i 
U
ru
gʻ
lar
guvohnom
as
i 
D
ur
agay
ur
u
gʻ
lar
guvohnom
as
i 
X
us
us
iyat
lar
ni
hi
sobga
ol
is
h
Ur
u
gʻ
lar
ni
ng
navga
eki
sh
s
if
at
i 
toʻ
gʻ
ri
si
da
m
a’
lu
m
ot
no
m
a
Qo
gʻ
oz
xal
tacha
dag
i 
xar
akt
er
is
ti
ka
Qanday 
holatlarda 
tuziladi? 
Kim imzolaydi? 
Xoʻjalik 
toʻgʻrisida 
ma‟lumotlar beriladimi? 
Aralashma 
tarkibi 
koʻrsatiladimi? 
Navning 
tozaligini 
tasdiqlaydigan 
hujjatlar 
keltiriladimi? 
Urugʻlarning kondisionligi 
toʻgʻrisida guvohnomaga 
havola qilinadimi? 
Urugʻlarning 
kelib 

---

112 
chiqishi 
toʻgʻrisida 
ma‟lumotlar beriladimi? 
Urugʻlar 
toʻgʻrisida 
qoʻshimcha 
ma‟lumotlar 
bormi? 
 
 
Topshiriq. 
1.
Sabzavot omborlarida saqlash uchun urugʻlik kerakli urug`lik miqdorini 
hisoblab 17-20-jadvallarni to`ldirish.
2.
Sabzavot ekinlari urug`chiligidagi hisiblash ishlari uchun kerakli 
ma`lumotlar to`g`risida “Delfi texnikasi”dan foydalanib fikringizni 
bildiring. 
 
20- jadval 
Ikki yillik sabzavot ekinlarini urugʻchilik uchun ekish va urugʻlik 
oʻsimliklarni qishda saqlash uchun sabzavot omborlari hajmini aniqlash
 
Koʻrsatkichlar 
O
qbos
h
kar
am
T
ur
p
Pi
yoz
L
avl
agi
Sabzi
Shol
gʻ
om
Ekish uchun kerakli urugʻ miqdori 
5000 
10000 15000 
6000 
12000 
2000 
Ikkinchi yili 
Bir dona urugʻlik, oʻsimlik 
urugʻlari hosili, g. 
40 
30 
7 
50 
12 
35 
Oʻsimliklarni joylashtirish 
sxemasi, sm 
70X70 70X40 70X25 70X60 70X35 70X30 
Oʻsimliklarning nazariy qalinligi, 
gektariga ming dona 
Ekinlarning yagonalanganligi, % 
16 
14 
12 
13 
15 
11 

---

113 
Oʻsimliklarning haqiqiy qalinligi, 
gektariga ming dona 
Urugʻlarning hosildorligi, kg/ga 
Urugʻlar yetishtirish uchun kerakli 
maydon, ga 
Qishki saqlash davri 
Ekish uchun zarur urugʻliklar 
miqdori, ming dona 
Saqlash davrida va bahorgi 
saralash paytida nobud boʻlgan 
urugʻliklar, %
18 
27 
20 
16 
25 
30 
Qishga saqlash uchun talab 
qilinadigan urugʻlik oʻsimliklar 
soni, ming dona 
1 metr
3 
dagi urugʻliklar soni 
Saqlash uchun qoʻyiladigan 
urugʻliklarning umumiy hajmi, m
3
Saqlash qatlamining qalinligi, sm 
Urugʻliklar saqlash uchun zaruriy 
maydoni 
Birinchi yili 
Birinchi yilgi oʻsimlik 
maydonining ikkinchi yili ekilgan 
maydoniga nisbati 
Birinchi yil ekilgan oʻsimlik 
maydoni, gektar hisobida 
 
 
 
 

---

114 
 
21- jadval 
Urugʻ uchun ekilgan bir yillik ekinlar uchun kerakli maydon urugʻ omborlari 
va qoplarga bo`lgan talabni hisoblash
Koʻrsatkichlar 
B
aql
aj
on
B
odr
ing
T
ar
vuz
L
ovi
ya
U
kr
op
Po
m
idor
Urugʻ uchun ekilgan maydon, gektar hisobida 
80 
40 
50 
70 30 
12 
Urugʻ hosildorligi, kg/ga 
Urugʻning umumiy vazni, kg 
1 m
3
da urugʻ hajmi 
1 qopning standart vazni, kg 
Qancha qop kerak, dona 
Terilgan qoplar balandligi, necha qator 
Urugʻ omborida yoʻlaklar hajmi, urugʻ hajmiga 
nisbatan (hisobida) 
0 
25 
20 
20 25 
28 
Bir qatordagi qoplar soni 
Toʻshama ostida yoki urugʻ ostida urugʻ 
omborlarining ehtiyot hajmi % 
30 
35 
30 
30 
40 
Urugʻ omborlarining hajmi m
3
boʻlishi kerak 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

115 
 
Guruhlar uchun topshiriq: 
Delfi texnikasidan foydalanib fikringizni bildiring. 
 
Oʻz-oʻzini nazorat qilish uchun savollar. 
1.
Sabzavot ekinlari urugʻlarini yetishtirishga kerak boʻladigan maydon qanday 
hisoblab topiladi? 
2.
Sabzavot ekinlari turlati boʻyicha urugʻlarining bir m
3
dagi vazni qanchaga 
teng? 
3.
Urugʻlik dalalarida qancha urugʻ kerakligi ekish normasiga nimaga boʻgʻliq?