Samarqand davlat universiteti I. T. Ergashev, D. S. Normurodov, B. M. Eshonqulov sabzavot ekinlari seleksiyasi

Mum pishish davrida
urugʻlarning namligi 45-50% gacha kamayadi, Yuqori 
unuvchanlikka ega boʻladi. Lekin urug` hosilini yig`shtirish uchun urugʻlik oʻsimliklar 
va mevalar toʻla pishib yetilish davrini oʻtishi kerak. 
Toʻla pishish
davrida quruq moddalar toʻplanib boʻlgan boʻlib, bu davrda 
urugʻlarni yanchib ajratib olish mumkin boʻladi. Faza oxirida urugʻlar maksimal 
ogʻirlikka va unuvchanlikka ega boʻladi, nafas olish intensivligi keskin kamayadi. 
Lekin bu davrda urugʻ namligi 40-50% boʻladi. Shuning uchun ham bu urugʻlar 
saqlashga yaroqsiz hisoblanadi va ular kondision namlikkacha (9-11%gacha) quritiladi. 
Bir tupdagi urugʻlar sifatining har xilligini aniqlash uchun bir tup oʻsimlikning hamma 
qismlaridan urugʻlar alohida yigʻib olinib, alohida paketga solinib “Urugʻ adresi” 
yoziladi. Bu quyidagi rim harflari bilan shoxlanish tipi I, II, III indeks shaklida esa 
shoxdagi nechanchi novda sonlar bilan koʻrsatiladi. Masalan, 
I
2
– birinchi tartib shox ikkinchi novda 
III
5
– uchinchi tartib shox beshinchi novda va h.k. 

---

99 
Urugʻ adresini aniqlash sxemasi: 
Asosiy poya 
I 
2
“Urugʻ adresi” 
II
4
I 
2
– II
4
- III 
3
III 
3
Topshiriq: 
1.
Asosiy ma‟lumotlar bilan tanishish. 
2.
“Urugʻ adresi” ni aniqlash sxemasini tuzish. 
3.
15 - jadvalni toʻldirish. 
4.
Urugʻlar xilma-xilligiga olib keluvchi omillarni 
“Baliq skleti chizmasi”
da 
ifodalang. „ 
15 - jadval 
Pomidor urugʻi sifatining xar xilligini oʻrganish. 
T/r 
Koʻrsatkichlar 
Oʻsimlik qismi 
Yuqori 
oʻrta 
pastki 
1 
Meva kattaligi, mm 
2 
20 ta mevadagi urugʻlar soni, dona 
3 
Bitta mevadagi oʻrtacha urugʻlar 
soni, dona 
4 
Urugʻ kattaligi, mm 
5 
1000 dona urugʻ massasi, gramm 
6 
Urugʻlarni absolyut ogʻirligi, g 
7 
1g.massadagi urugʻlar soni, dona 
8 
Urugʻ rangi 

---

100