Samarqand davlat tibbiyot instituti

81 
a). 
Ilgaridan tayyorlangan qon transfuziyasi
. 
Bunday turdagi 
autogemotransfuziya usuli salmoqli qon ketishi bilan kuzatiladigan rejali 
jarrohlik amaliyotlarida qo‘llaniladi. Bunda qon bir martada yoki 
bosqichma-bosqich tartibda tayyorlanadi. Qonni keyinchalik transfuziya 
qilish maqsadida ilgaridan tayyorlab qo‘yish tavsiya etilmaydigan 
holatlarga boshlang‘ich anemiya va og‘ir yo’ldosh kasalliklar kiradi. 
Qonni bir martada tayyorlash rejalashtirilgan jarrohlik amaliyotidan 
biroz oldin yoki jarrohlik xonasining o‘zida 400-500 millilitr miqdorida 
qon eksfuziyasi amalga oshiriladi va uning o'rni qon o'rnini bosuvchi 
eritmalar bilan qoplanadi. 
Qon quyish jarohatlanish bo‘yicha muolajaning asosiy bosqichi 
tugagach, jarrohlik amaliyoti oxirida yoki jarrohlikdan keyingi erta 
bosqichda amalga oshiriladi. Bir martalik qon tayyorlashni kamroq qon 
yo‘qotilishi ehtimoli mavjud jarrohlik amaliyoti uchun amalga oshiriladi. 
Bosqichma-bosqich usul bosqichli ravishda eksfuziya va ilgaridan 
tayyorlangan autoqonlarning o‘zaro galma-gal eksfuziyasi 
(“sakrovchi 
qurbaqa”
usuli) orqali ko‘p miqdordagi qonni (800 millilitr va undan 
ortiq) tayyorlash imkonini beradi. 
Masalan, avval bemordan 400 ml qon olinadi, uning o’rnini qon 
o‘rnini bosuvchi suyuqliklar yoki donor plazmasi bilan qoplanadi. Bir 
necha kundan keyin esa 600 ml qon olinadi va uning о‘rnini oldin olingan 
400 ml shaxsiy qon va qolgani qon о‘rnini bosuvchi suyuqliklar bilan 
qoplanadi. Yana bir necha kundan keyin 800 ml qon olinib, uning о‘rni 
oldin olingan 600 ml qon va qolgan 200 ml ga qon о‘rnini bosuvchi 
suyuqliklar bilan qoplanadi va hokazo. Natijada shifokor jarrohlik 
amaliyoti uchun o‘ziga kerakli miqdorda yangi qon zahirasini 
tayyorlaydi. 
11-rasm. 
Tayyor qonni quyish.