Samarqand davlat tibbiyot instituti

g) 
Gemostatik ta’sir
. 
Qon quyish retsipiyent gemostaz tizimini 
rag’batlantirib, unda qonning tromboplastik va antikoagulatsion faolligini 
kuchaytirib normal giperkoagulatsiyani yuzaga keltiradi. 250 ml dozadagi 
issiq qon yoki 3 sutkagacha saqlangan qonni quyish undagi trombositlar 
va prokoagulantlarning – qon ivish tizimi omillarining faolligi sababli 
sezilarli gemostatik ta’sir ko‘rsatadi. 
Bunda alohida gemostatik ta’sirni plazmaning maxsus turlari 
(antigemofilik, vikasollik) va gemostatik qon preparatlari (fibrinogen, 
kriopresipitat, protrombin kompleksi, trombositlar bilan boyitilgan 
plazma) ko’rsatadi. 
Shu bilan birga, salmoqli hajmdagi donor qonini quyish alohida 
hollarda hatto tomir ichi tarqoq qon ivish sindromini (TITQIS-sindrom) 
gemostatik muvozanat buzilishi oqibatida kelib chiqishiga sabab bo‘lishi 
mumkin. 
d). 
Rag’batlantiruvchi ta’sir
. 
Gemotransfuziyadan 
keyin 
organizmda stressga o’xshash o’zgarishlar yuzaga kelishi kuzatiladi. 
Bunda gipotalamo-gipofizar-adrenalin tizimning rag’batlantirilishi yuz 
beradi, bu esa retsipiyent qoni va peshobida transfuziyadan keyingi davriy 
kortikosteroidlarning miqdori oshib ketishiga sabab bo‘ladi. Retsipiyent 
organizmida asosiy modda almashinuvi kuchayadi, nafas olish 
koeffitsiyenti 
oshadi, 
gaz 
almashinuvi 
darajasi 
ko‘tariladi. 
Gemotransfuziya 
tabiiy 
immunitet 
omillariga 
quyidagicha 
rag’batlantiruvchi
 
ta’sir ko’rsatadi: granulositlarning fagositar faolligi 
oshadi, u yoki bu antigenlar harakatiga aks ta’sir sifatida 
antitanachalarning ishlab chiqilishi ko'payadi. 

---

K.M. Abdiyev, U.D. Dadajanov, A.G. Madasheva