Samarqand davlat tibbiyot instituti

10.2. Yangi muzlatilgan plazmani qo‘yishga ko‘rsatmalar va 
qarshi ko‘rsatmalar
Yangi muzlatilgan plazmani qo‘yishni belgilashga ko‘rsatmalar 
quyidagilardir: - o‘tkir TITQIS sindrom, turli genezda kechuvchi 
buzilishlar asoratlanishi (septik, gemorragik, gemolitik) yoki boshqa 
sabablar bilan chaqirilgan (homila atrofi suvlari emboliyasi, krash 
sindromi, to‘qimalar yorilishi bilan og‘ir jarohatlar, keng miqyosdagi 
xirurgik operatsiyalar, ayniqsa o‘pkada, tomirlarda, bosh miyada, 
prostatada) massiv transfuziyalar sindromi; 
-ivishning plazmali omillari mahsulot kamayishi bilan birga 
kechuvchi jigar kasalliklari, mos holda sirkulyasiyada ularning 
yetishmasligi (o‘tkir fulminant gepatit, jigar sirrozi); 
-to‘g‘ridan-to‘g‘ri bo‘lmagan tasirli antikoagulyantlarning dozasi 
ortib ketish (dikumarin va boshqalar); 
-trombotik 
trombotsitopenik 
qizillik 
mavjud 
bemorlarda 
(Moshkovich kasalligi) terapevtik plazmafarez bajarilganda, o‘tkir 
zaharlanishlarda, sepsisda, o‘tkir TITQIS – sindromda; 
-plazmali fiziologik antikoagulyantlar yetishmovchiligi bilan 
asoslangan koagulopatiyalar. 
Yangi muzlatilgan plazmani sirkulyatsiyalanuvchi qon hajmini 
to‘ldirish (buning uchun ancha xavfsiz va ancha tejamli vositalar bor) 
yoki parenteral ozuqa maqsadida qo‘yish maqsadga muvofiq emas. Og‘ir 
transfuziya anamnezli, turg‘un yurak yetishmovchiligi bor shaxslarga 
yangi muzlatilgan plazmani qo‘yishni ehtiyotlik bilan belgilash kerak. 
10.3. Yangi muzlatilgan plazmani quyishning o‘ziga xosligi
Yangi muzlatilgan plazmani quyish qon quyish uchun mo‘ljallangan 
filtrli standart tizimcha orqali klinik ko‘rsatmalarga bog‘liq holda tomchi 
yoki uzluksiz (struyno) amalga oshiriladi, yaqqol gemmoragik sindrom 
bilan o‘tkir TITQIS - sindromida – uzluksiz. Yangi muzlatilgan plazmani 
bir necha bemorga bitta konteyner yoki butilkadan quyish taqiqlanadi. 

---

K.M. Abdiyev, U.D. Dadajanov, A.G. Madasheva
173 
Yangi muzlatilgan plazmani quyish hajmi klinik ko‘rsatmalarga 
bog‘liq. TITQIS -sindromi bilan bog‘liq qon ketishlarda 1000 ml.dan kam 
bo‘lmagan yangi muzlatilgan plazmani bir vaqtning o‘zida gemodinamik 
va markaziy vena bosimi ko‘rsatkichlarini nazorat qilgan holda kiritish 
ko‘rsatilgan. Yangi muzlatilgan plazmaning xuddi shunday hajmlarini 
ba’zi holatlarda koagulogramma va klinik ko‘rinishini dinamik nazorat 
qilish bilan takror kiritish zarur. Bunday holatda ko‘p bo‘lmagan 
miqdorda (300-400 ml.) plazmani kiritish samara bermaydi. 
O‘tkir massiv qon yo‘qotishda (sirkulyatsiyalanuvchi qon hajmining 
30 % dan ortig‘i, kattalar uchun – 1500 ml.dan ortiq) o‘tkir TITQIS – 
sindromi rivojlanishi bilan birga kechganda, quyilayotgan yangi 
muzlatilgan plazmaning miqdori qon ketishini to‘ldirish uchun 
belgilangan transfuziya vositasini umumiy hajmi 25-30 % idan kam 
bo‘lmasligi, yani 800-1000 ml. dan kam bo‘lmasligi kerak. 
Surunkali TITQIS – sindromida, qoidada yangi muzlatilgan 
plazmalar qo‘yishni to‘g‘ri antikoagulyantlar va antiagregantlarni birga 
belgilanadi (o‘tkazilayotgan davolashning mutanosiblik tamoyili 
hisoblangan koagulogolik nazorat zarur). Bu klinik holatda yangi 
muzlatilgan plazmaning bir martalik qo‘yish hajmi 600 ml. dan kam 
bo‘lmasligi kerak. Plazma omillari ivish darajasining keskin pasayishi 
bilan birga kechuvchi jigarning og‘ir kasalliklarida va operatsiya paytida 
qon ketish xavfi yoki rivojlanuvchi qon ketishda yangi muzlatilgan 
plazmani qo‘yish tana vazniga nisbatan 15 ml/kg hisobda, 4-8 soatdan 
keyin shunday plazmani takroriy kam hajmda qo‘yish tavsiya etilgan (5-
10 ml/kg). 
Yangi muzlatilgan plazmani qo‘yishdan oldin bevosita 37
0
C 
haroratli suv hammomida eritiladi. Erigan plazmada fibrin parchalarining 
paydo bo‘lish ehtimoli bor, bu uni vena ichiga filtrli standart moslamalar 
yordamida kiritishga to‘sqinlik qilmaydi. 
Yangi muzlatilgan plazmani uzoq muddat saqlash imkoniyati uni 
“
bitta donor-bitta retsipiyent
” prinsipida foydalanish uchun uni bitta 
donordan yig‘ish imkonini beradi, bu retsipiyentga antigen zo‘riqishni 
keskin kamaytirishga imkon yaratadi.