Samarqand davlat tibbiyot instituti

4. Organizm reaktivligi bilan bog’liq asoratlar 
 
Organizm 
reaktivligi 
bilan 
bog’liq 
asoratlar 
- 
bu 
gemotransfuziyaning eng jiddiy, xavfli va ko‘p uchraydigan asorati 
hisoblanadi. Ularning rivojlanishi quyilayotgan qonning retsipiyent qoni 
bilan o‘zaro nomuvofiqligi yoki transfuziya vositasiga nisbatan 
organizmning salbiy aks ta'siri bilan bog’liq. 
Organizm reaktivligi bilan bog’liq asoratlar qatorida reaksiyalar va 
gemotransfuzion asoratlar kiradi. Reaksiyalar jarayonida a'zolar va 

---

O’quv qo’llanma 
96 
tizimlar funksiyalarini jiddiy va uzoq muddatli buzilishlari kuzatilmaydi. 
Gemotransfuzion asoratlarda esa bemor hayotiga havf soluvchi og’ir 
klinik holatlar rivojlanishi mumkin. 
Gemotransfuzion reaksiyalar
. 
Klinik kechishining og’irligi 
bo'yicha gemotransfuzion reaksiyalarining yengil, o‘rtacha va og’ir 
darajalari ajratiladi: 
Yengil reaksiyalar
 
tana haroratining 1°C atrofida ko’tarilishi, 
mushaklarda, qo’l-oyoqlarda og'riqlar, bosh og'rig’i, sovqotish va 
holsizlanish ko'rinishida namoyon bo’ladi. Ushbu holatlar qisqa vaqtli 
bo’lib, ularni davolash talab qilinmaydi. 
O’rtacha og’irlikdagi reaksiyalarda
 
tana haroratining 1,5-2°C 
atrofida ko‘tarilishi, kuchayib boruvchi holsizlanish, yurak urishi va nafas 
olishni tezlashishi, ayrim hollarda teri qoplamlarida toshmalar chiqishi 
kuzatiladi. 
Og’ir reaksiyalarda
 
esa tana harorati 
2°C
dan ko'proqqa ko'tariladi, 
titroq, holsizlanish, lablar sianozi, qayt qilish, kuchli bosh og’rig’i, 
suyaklar va mushaklarida og‘riq, nafas olishning qiyinlashishi, eshak 
yemi va Kvinke shishi kuzatiladi. 
Kelib chiqish sabablari va klinik kechishi boyicha pirogen, 
nogemolitik, allergik reaksiya turlari ajratiladi: