Samarqand davlat arxitektura

Variantlar bo’yica xomaki rejalar





























Taxeometrik s’yomkasini bajarishi tartibi.
Taxeometrik s’yomkasini bajarishimizdan maqsad joyning topografik planini yaratishdir.Bunda teodalit yoki taxeometrik asboblari yordamida s’yomkalar amalga oshiriladi. Joyda asbobni shimolga nisbatan orentirlab tafsilotlarni xaraktirli nuqtalar bo’yicha masofa gorizantal va vertikal burchaklar orqali trigonometrik formulalarni qo’llagan holda,absalyut balandliklar topilgan. Chizilgan homaki reja orqali joyning topografik rejasi yaratilgan. Talabalar xisoblash grafik ishini variantlari bo’yicha hisoblash abrizlar asosida s’yomkani bajarish mumkin. Bunda taxeometrik s’yomkaning jurnaliga jadvaldagi variantlar asosida masofalar gorizantal va vertikal burchaklar ulchanib asbobga nisbatan nol o’rni va qurilayotgan nuqtalar aniqlanib kiritiladi. Tuzatilgan vertikal burchakni Vi topishimizda vertikal doiradagi burchakdan nol o’rnidagi qiymatni ayirib hisoblab kritamiz. Gorizantal masofa dm aniqlashda formulaga asoslanib to’zatilgan vertikal bo’rchak ga kutarilib masofaga ko’paytramiz, natijani jadvalga yozamiz. Nisbiy balandlikni hm ni teodalit asbobi yordamida aniqlangan masofani tuzatilgan vertikal burchakni tangenisga ko’tarib ko’paytramiz, aniqlangan qiymatni jadvalga kiritamiz. Absolyut balandlikni topishimiz uchun joyda biror bir reperga bog’lab topiladi. Biz bajaradigan xisoblash grafik ishimizda abrazes sifatida 2-Ilova jadvalning formuladan foydalanib topamiz.
N – talabaning gurux raqami
n – jurnaldagi tartib raqam
m – talabaning familiyasidagi xarflar soni.
Masalan:

• 
  104 guruh talabasi uchun N=104 ga, jurnaldagi tartib raqami n=6 va talabaing familyasi Uzoqov bo’lganligi tufayli familiyasidagi xarflar soni m=6 bo’lsa, quyidagi formula bo’yicha birinchi nuqtaning balandligini aniqlaymiz:
  

• 
  . 2-Ilovadagi jadvalning 2-ustuninidagi qiymanlar dalada teodolitdan nuqtagacha bo’lgan masofa 66.50 m.
  
• 
  . jadvaldagi 3-4 ustunlarni ham dalada teodolit yordamida gorizantal va vertikal burchaklardan sanoq olinadi, gorizantal burchak olingan sanoq 0°00', vertikal burchak olingan sanoq 358°41'
  
• 
  . jadvaldagi 5- ustun:Sanoq olishdan avval vertikal doira adilagi mikrometrik vint bilan gorizantal holatga keltiriladi.Ko’rish o’qi gorizantal turganda sanog’ 0°07' olinadi bu sanoq nol o’rni deyiladi.
  
• 
  . jadvaldagi 6-ustun, Nisbiy balandligi aniqlanayotgan nuqtalariga qaralganda iplar to’rining o’rta ipi reykada belgilangan nuqtadan sanoq olinadi: i=1.37 ga teng.
  
• 
  . jadvaldagi 7-ustuni toppish uchun vertikal doiradan nol o’rnini ayiramiz
  

chiqqan javobni 7-ustuni yozamiz.

• 
  . jadvaldagi 8-ustunni hisoblash uchun, vertikal doirani kosinus kvadratiga ko’tarib masfaga ko’paytirsak gorizantal masofa kelib chiqadi formuladan foydalanamiz:
  
• 
  . jadvaldagi 9-ustunni hisoblash uchun, tuzatilgan vertikal doirani tangnesga ko’tarib masofaga kupytirsak h-nisbiy balandlik kelib chqadi.
  

• 
  . jadvaldagi 10-ustunni hisoblash uchun, absolyut balandlikdan nisbiy balandlik musbat (+) bo’lsa qo’shamiz, manfiy (-) bo’lsa ayiramiz. Shu tariqa absolyut balandlik aniqlanadi