Samaraqand davlat universiteti

Koreyada ta`lim masalalari bo`yicha davlat qonunlariga ko`ra, maktabgacha ta`lim oldida umuman ikki vazifa bor:
bolalarning jismoniy va aqliy rivojlanishi. Jismoniy tarbiya mashg`ulotlarijismoniy, aqliy, emotsional, ijtimoiy rivojlanish muammolarini hal qilish uchun mo`ljallangan;
faol turmush tarziga qiziqishni shakllantirishga ko`maklashish; xavfsizlik qoidalarini o`rganishni o`z ichiga oladi.
O`yin faoliyati maktabgacha yoshdagi jismoniy tarbiya muammolarini hal qilish uchun asos bo`lib xizmat qiladi.
Maktabgacha (3 dan 7 yoshgacha) yoshda o`yin bolalarning etakchi faoliyatiga aylanadi. Mutaxassislarning ta`kidlashicha, o`yin jismoniy, aqliy, ijtimoiy va hissiy rivojlanish uchun maqbul asosdir. O`yinning ahamiyati butun dunyodagi pedagoglar tomonidan yuqori e`tirof etiladi. Ixtisoslashtirilgan adabiyotlar ko`rgazmasidagi ma`lumotlarni tahlil qilishimiz natijasida barcha mamlakatlarda maktabgacha yoshdagi bolalarning jismoniy tarbiyasi bo`yicha dasturlarga harakatli o`yinlar kiradi, ular ko`pincha erkin o`yinlar deb ataladi. Tarbiyachining vazifasi bolalarning tashabbusiga xalaqit bermaslik, o`yinni to`g`ri yo`nalishga yo`naltirishdir. Bunday qarashlar nafaqat mamlakatimiz, balki chet el mutaxassislari tomonidan ham qabul qilinadi. Xususan, shunga o`xshash g`oyalar Daniyada mashhur pedagogik nazariya asoschisi Astrid Gossel tomonidan bildirilgan.
Biroq, pedagoglar tomonidan o`yinlarni nazorat qilish darajasida bir qancha farqlar mavjud. Misol uchun, Fransiyada maktabgacha ta`lim muassasalarida mutaxassis bolalarning belgilangan harakat faoliyatini doimiy nazorat qiladi, Buyuk Britaniyada - aksincha, bolalar mustaqil ravishda harakatli o`yinlar o`ynaydilar. Amerikalik mutaxassislar tomonidan optimal darajadagi nazoratni aniqlashda harakat vazifalarining xususiyatlaridan kelib chiqishni taklif qilishadi.
Amerikalik mutaxassislar tomonidan nazoratning maqbul darajasini aniqlashda harakat vazifalarining xususiyatlaridan kelib chiqishni taklif qiladilar. Har bir vaziyatni eng yaxshi tarzda, muayyan sharoitlarda - o`yin maydonchasida va sport zalda modellashtirish mumkin. Har bir vaziyatda mutaxassisdan har xil faoliyat darajasi talab qilinadi.
Erkin harakatlar holati xavfsiz jihozlar bilan jihozlangan ochiq sport maydonchalarida eng yaxshi model hisoblanadi. Bunday holatda mutaxassis bolalarga o`zboshimchalik bilan amalga oshirilgan vosita harakatlarini o`rganish va takrorlash imkoniyatini beradi. Bunday vaziyatda mutaxassis bolalarga ixtiyoriy ravishda bajariladigan faol harakatlarini kashf etish va takrorlash imkoniyatini beradi. Bolalarga tanlov erkinligi beriladi: ular ixtiyoriy ravishda yolg`iz qolganlarida yoki do`stlari bilan hamkorlikda, yoki mustaqil ravishda o`yinlarni amalga oshirishlari mumkin. Bolalar turli noqulay vaziyatlardan kelib chiqqan holda muvozanat saqlash harakatlarini o`rganadilar. Pedagogning vazifasi muammoni modellashtirishdir va har bir bolada tashabbuskorlik istagini har tomonlama rag`batlantirishdir.