Самарқанд қишлоқ ХЎжалик институти ветеринария факултети



Download 3,13 Mb.
Pdf ko'rish
bet114/268
Sana05.01.2023
Hajmi3,13 Mb.
#897834
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   268
Bog'liq
hajvonlar fiziologiyasi

Ўрта мия.
Узунчоқ миядан кейин варалий кўприги олдида жойлашиб, 
тўрт тепалик, қизил ядро ва қора субстансия ўрта миянинг енг муҳим 
қисмларидир. Ўрта миядан икки жуфт бош мия нерви-кўзни 
ҳаракатлантирувчи ва ғалтак нерви бошланиб, кўз мускуллар фаолиятини 
бошқаради 
Тўрт тепаликнинг олдинги икки дўмбоғида ѐруғлик нурига боғлиқ 
равишда кўз қорачиғини торайтирувчи ва кенгайтирувчи, кўз олмасини 
ҳаракатга келтирувчи марказ жойлашган 
Қора субстансияда ҳаракатни бошқарувчи нерв ҳужайралари жойлашган. 
Қизил ядро М.Н.С.сининг барча қисмлари билан боғланган енг муҳим 
ҳаракат марказидир. Қизил ядрода гавдани тўғри вазиятда тутиш, 
мускулларни уйғунлашиб ҳаракатлантирадиган марказ жойлашган. Уни 
шикастланиши ѐки узунчоқ мия билан алоқасини бузилиши десеребрасион 
ригидликга олиб келади. Ўрта мия тоник рефлексларни бошқариб, мия тўрт 
тепалиги юқорисидан кесилиб, ўрта мияси сақланса, бундай ҳайвон бир 
қанча вақтдан сўнг бошини, сўнгра бутун танасини кўтариб, оѐққа туриб 
табиий вазиятига ега бўлади. Бу рефлекслар лабиринтлар, бўйин мускуллари 
ва гавданинг тери юзасидаги ресепторлари иштирокида рўѐбга чиқади. 
Мияча.
Узунчоқ мия устида жойлашиб уч бўлакдан иккита ярим шар 
ва ўртадаги тоқ чувалчангдан иборат. Мияча ўтказувчи йўл вазифасини 
бажарувчи уч жуфт тузилма орқали ўрта мия, варалий кўприги ва узунчоқ 
мия билан туташиб, мияча варалий кўприги ѐрдамида катта ярим шарлар 
билан боғланган. Миячанинг аҳамияти уни тўлиқ ѐки қисман организмдан 
олиб ташлаб, уни турли қисмларига таъсир бериб, организмдаги ўзгаришлар 
ўрганилган. 
Агар мияча тўлиқ олиб ташланса мускуллар тонуси тўлиқ йўқолади, 
бўшашиб, атония ҳосил бўлади. Бундай ҳайвон тураолмайди, юраолмайди, 
мускуллар тонуси гоҳ кўтарилиб-гоҳ пасайиб, мускул тонуси ошганда улар 
таранглашиб ҳайвон бошини орқага ташлайди, олдинги оѐқлари чўзилиб бир 
қанча вақт ўтади. Мияча олинганидан 10-12 кун ўтиши билан мускуллар 
тонуси аслига қайта бошлайди. Лекин ҳайвон ҳаркати аслига қайтмай, пайма-
пай ҳаракат қилади, ҳаркатлари қўполлашади, юрганида чалишади ѐки 
оѐқини баланд кўтариб ташлайди, гандираклаб, тез-тез йиқилиб атаксия 
ривожланади. Тана ва бош мускуллари титраб, ҳайвон тинч туролмайди, 
олдинга, орқага, ўнгга, чапга тебраниб буни 

Download 3,13 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   268




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish