Самарқанд давлат архитектура қурилиш

etayotgan 
yoki 
ishtirok 
etishga 
intilayotganlar esa global masshtabda 
raqobatlashadigan 
kompaniya 
deb 
ataladi. 
 

---

295 
o’z mahsulotlarini sotadilar. Bundan tashqari ular yildan yilga boshqa 
mamlakatlardagi savdo operasiyalari sonini oshirib boradilar. Ulardan 
birinchilari millatlararo (yoki multimilliy) masshtabdagikompaniya; 
ikkinchilari esa global raqobatchi deb ataladi. Quyidagi xalqaro va dunyo 
masshtabdagiraqobatlistrategiyalar to’g’risidagi ma’lumot beriladi. 
O’z faoliyatini ichki bozordan tashqi bozorga kengaytirishga harakat 
qilayotgan kompaniyaning motivlaridan qat’iy nazar u o’zining 
rivojlanish strategiyasini muayyan aniq mamlakatdagi vaziyatga 
moslashtirishi lozim. Jumladan: madaniy, demografik va bozor 
sharoitlari turli mamlakatlarda turlichadir. Ular bir-biridan farq qiladi. 
Ayniqsa, madaniyat darajasi va hayot kechirish tarzi hamda bozorning 
demografik parametrlarining farqlari yaqqol ko’zga tashlanadi. 
Dunyoning har qanday mamlakatidagi haridoro’ziga xos xusisiyatlarga 
ega. 
Braziliya, Hindiston va Xitoy davlatlarining 10 % dan kamroq 
aholisining to’lov qobiliyati 
taxminan 20 ming dollarni 
tashkil 
qiladi. 
Ushbu 
va 
boshqa 
rivojlanayotgan 
mamlakatlarning o’rta pog’ona 
xaridorlarining 
ulushi 
Shimoliy Amerika, Yaponiya 
va ko’pchilik Yevropa mamlakatlarining o’rta pog’ona xaridorlarinikiga 
nisbatan sezilarli darajada pastroq hisoblanadi. Ko’chilik hollarda 
mamlakat uchun ishlab chiqarilgan tovarlar boshqa mamlakat 
xaridorlariga mos kelmaydi. Masalan, AQSh da ishlab chiqarilgan elektr 
jihozlari110 volt kuchlanishga mo’ljallangan, sobiq Sovet Ittifoqi 
davlatlari, (shu jumladan O’zbekiston), Yevropa mamlakatlari elektr 
tarmog’idagi kuchlanish 220 voltni tashkil qiladi. Ushbu farqlarni tovar 
ishlab chiqaruvchilar inobatga olishi lozim. 
Bozorlarni rivojlanish potensiali ham turli mamlakatlarda 
turlichadir. Masalan, Hindiston, Xitoy, Braziliya va Malayziya 
mamlakatlarida bozorlarni rivojlanish tezligi Angliya, Fransiya, 
Germaniya, Yaponiya va Kanada bozorlariga nisbatan yuqoriroq. Dunyo