Самарқанд давлат архитектура қурилиш

BKGning kompaniya strategiyasi uchun oqibatlari.
BKG ning 
o’sish-ulush matrisasining asosiy mohiyati shundan iboratki, u naqd pul 
«Sog’in 
sigirlar» 
kvadratida 
joylashgan 
korxonalar 
diversifikasiyalashgan 
kompaniyani 
buyurtma portfelining qimmatli qismi 
bo’lib, u yangi bizneslarni sotib olish, 
investisiyalarni 
ta’minlash 
va 
dividentlarni to’lash uchun kerakli 
naqd pul hajmini yaratadi. 

---

260 
oqimi xususiyatlariga va har xil toifadagi korxonalarga investisiyalarni 
muqobil taqsimlash muammolariga rahbarlar diqqatini jalb etadi. BKG 
tahlillariga muvofiq kompaniyaning uzoq muddatli strategiyasi naqd pul 
oqimining ortiqcha hajmini «sog’in sigirlarga», endi shakllanib 
kelayotgan «yulduzlar»ga va «muammoli bolalar»ning istiqbolli 
bizneslariga yo’naltirishi lozim. «Naqd pul iste’molchilari» pirovard 
natijada istiqbolli «yulduzlar»ga aylanadigan bo’lsa, ularni o’z 
xarajatlarini o’zi qoplashi mumkin bo’ladi. So’ngra «yulduzlar» bozori 
to’yinib borgan sari ular «sog’in sigirlarga» aylanadilar. Demak 
«muvaffaqiyat ketma-ketligi» quyidagicha: «muammoli bolalar»dan 
yosh «yulduzlar»ga (yoki naqd pul buqalariga) undan so’ng 
«yulduzlar»ga ya’ni, o’z xarajatlarini qoplashga va «sog’in sigirlar»ga 
o’tiladi. 
Zaif va jozibasi past «muammoli bolalar» toifasidagi bizneslar 
uzoq muddatli investisiyalashni va kengayishni imkoniyati bo’lmaganda, 
diversifikatsiyalashgan kompaniyadan katta xarajatlarni talab qilishi 
tufayli ortiqcha yuk hisoblanadi. Bunday bizneslar BKG qoidalariga 
muvofiq voz kechishga va yo’q qilishga nomzodlar hisoblanadi. Faqat 
bundan quyidagi vaziyatlar mustasno: 1) ular yashash qobiliyatigi ega 
bo’lib, foyda darajasini ta’minlasalar; 2) bosh kompaniya ajratadigan 
investisiyalar katta hajmda bo’lmasa. 
Lekin 
«muammoli bolalar» toifasidagi hamma bizneslar 
muvafaqqiyatsiz raqobatchi bo’lavermaydi. Katta kapital xarajatlarni 
talab qilmaydigan tarmoqlarda faoliyat ko’rsatadigan va kichik masshtab 
samarasiga hamda zaif o’qitish samarasi bilan ifodalanadigan bizneslar 
tarmoqning ulkan sardorlari bilan muvaffaqiyatli raqobatlashishi, ularni 
faoliyatini ta’minlaydigan daromadlarga va investisiyalarga o’zining 
sezilarli ulushini qo’shishi mumkin. Biroq ko’pchilik vaziyatlarda ushbu 
toifadagi bizneslar kompaniya portfelidagi salmoqli o’ringa va 
resurslariga da’vogarlik qila olmaydilar. «Yulduzlar» toifasiga o’ta 
olmaydigan bizneslar «itlar» guruhiga o’tishga majbur bo’ladi. 
Kompaniya natijalariga qo’shadigan ulushlari bo’yicha «itlar» 
saralanadi. Ushbu toifadagi kuchli bizneslar naqd pulning va foyda 
darajasining ijobiy balansi bilan ifodalanadi. 

---

261