Самарқанд давлат архитектура қурилиш

8.2. Diversifikatsiyalashgan kompaniyaning buyurtma 
portfellarini matrisali baholash usullari. 
Portfel matrisasi ikki o’lchamli grafik bo’lib, u diversifikatsiyalashgan 
kompaniyaning mavqeini belgilaydi. 
Kompaniya faoliyatini baholashda eng ko’p foydalaniladigan 
usullardan biri – bu portfelni matrisali baholash hisoblanadi. 
Portfel 
matrisasi
– bu ikki o’lchamlik grafik bo’lib, diversifikatsiyalashgan 
kompaniyaning har bir biznes yo’nalishining strategik mavqeini 
namoyish etadi. Strategik vaziyatni aks 
ettiruvchi har qanday juft ko’rsatkichlar 
yordamida matrisani qo’rish mumkin. 
Eng 
ko’p 
foydalaniladigan 
ko’rsatkichlar tarmoqning o’sish tezligi, 
bozor ulushi, tarmoqning uzoq muddatli 
jozibadorligi, raqobatbardoshlikning kuchli tomonlari, bozorning 
rivojlanish bosqichlari va boshqa shu kabilar hisoblanadi. Odatda 
matrisaning bir tomoni tarmoqning jozibadorligini boshqa tomoni esa 
kompaniyaning tarmoqdagi kuchli vaziyatini ifodalaydi. Matrisaning 
quyidagi uch turidan ko’proq foydalaniladi. Bu Boston konsultativ 
guruhi (BKG), tarmoqning jozibadorligi – kompaniyaning kuchli 
tomonlari (General Electric–GE) va tarmoqning hayotiy sikl 
matrisalaridan iborat. Portfelni baholashning BKG matrisasi to’rtta 
kvadratdan iborat. BKG matrisasi 8.1. rasmda keltirilgan.
Matrisa tarmoqning o’sish tezligi va bozorning nisbiy ulushi 
ko’rsatkichlari asosida quriladi. Har bir xo’jalik birligi yoki bizneslar 
(matrisada aylana ko’rinishida) kvadratlarning birida tasvirlanadi. 
Bunda aylananing o’lchami kompaniyaning umumiy portfelidagi 
daromad ulushini aks ettiradi. 
BKG 
uslubiyatiga 
asosan 
dastlab, tarmoqning «yuqori» va 
«past» tezligi ixtiyoriy ravishda 
real yalpi milliy mahsulot bilan 
inflyasiya 
yig’indisidan 
ikki 
barobar yuqori darajada olingan edi, lekin ushbu chegarani har qanday