Safin m. G., Rajabov a. I. Va ro‘ziyev yu. S

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
42 
8-jadval. 
Baqa mushagi  va terisining  bo‘kishiga  izo-, gipo- va 
gipertonik  eritmalarning  ta‘siriga  oid ma‘lumotlar. 
 
T
o‗
q
im
a
la
r 
 
E
ri
tm
a
la
r 
 
Vaqt  birligida  to‗qimalapNing  og‗irlik  ko‗rsatkichlarini  o‗zgarishi  (mg 
hisobida) 
Tajribaning 
boshlanishida   
10 
minutdan 
keyin 
20 
minutdan 
keyin 
30 
minutdan 
keyin 
40 
minutdan 
keyin 
50 
minutdan 
keyin 
M
u
sh
a
k
 
0,65%  NaCI 
5 ml 
200 
 
 
 
 
 
0,4%  NaCI 
5 ml 
200 
 
 
 
 
 
1% NaCI   
5 ml 
200 
 
 
 
 
 
T
e
ri
 
0,65%  NaCI 
5 ml 
200 
 
 
 
 
 
0,4%  NaCI 
5 ml 
200 
 
 
 
 
 
1% NaCI   
5 ml 
200 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
11-rasm. 
Baqa 
mushagiga 
izo-, 
gipo- 
va 
gipertonik 
eritmalarning  ta‘siri. 

---

 
43 
1. Izotonik  eritma   ______ 
2. Gipotonik eritma  __ __ __ 
3. Gipertonik  eritma  _ _ _ _ _ 
 
 
 
 
12-rasm. Baqa terisiga  izo-, gipo- va gipertonik  eritmalarning 
ta‘siri. 
1. Izotonik  eritma     _______ 
2. Gipotonik eritma  __ __ __ 
3. Gipertonik  eritma _ _ _ _ _ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
44 
5. QAYISHQOQLIKNI  ANIQLASH 
 
 
Qayishqoqlik  eritmalarga  xos  xususiyat  hisoblanib,  organizm 
hujayralari  suyuq  to‘qimalarida  uchraydigan  kolloid  eritmalarning 
qayishqoqligi  oddiy  eritmalarnikidan  shuningdek,  molekular  va  ion 
eritmalaridan  farq qiladi. 
 
Organizmda  u  yoki  bu  moddalarning  hujayra,  to‘qima,  organ  va 
yaxlit  organizm  miqyosida  tashilishida  kolloid  eritmalar  qayishqoqlik 
ko‘rsatkichlarining   o‘zgarishi  juda muhim ahamiyatga  ega bo‘ladi. 
 
Bunda,  ayniqsa,  qon  plazmasi  va  limfaning  qayishqoqlik 
ko‘rsatkichini  aniqlash  muhim ahamiyat  kasb etadi.   
Qon  plazmasining  tuzilmaviy  qayishqoqligini  aniqlash  uchun 
Ubellode  viskozimetridan  foydalaniladi  (11-rasm).