S. V. Azizov qo'l to’pi o’yini d arv ozobonini tayyorlash metodikasi

yerga urib 
olib yurish;
3-mashq: To’pni yugurib 
yerga urib 
olib yurish;
4. Darvozabonlar bir-birlariga qarama-qarshi kolonna bo’lib 
turadilar lch i kolonna oldidagi darvozabon to ’pni polga urib olib yurib,
2 chi kolonna oldidagi darvozabonga uzatadi va kolonna orqasiga o ’tib 
turadi. Mashq shu tariqa davom etadi.
5. “Estafeta 1”. Darvozabonlar 2ta yonma-yon kolonnada turishadi. 
Ularni oldiga 8 metr masofada to’p qo ’yilgan.
42

---

• 
Murabbiy buyrug’i bilan 2 la kolonna oldida turganlar tez yugurib 
to ’pga borishlari uni polga urib darvozagacha borishlari, maydon 
o ’rtasiga yetib kelishlari bilan to’pni kolonnadosh sheriklariga 
uzatishlari kerak. Mashqni kim oldin yakunlasa, o ’sha g ’olib bo’ladi.
6. 
“Estafeta 2”. Darvozabonlar 2ta kolonnaga bo’linib, maydon 
burchaklariga diognal bo’yicha turishadi. Xar bir kolonna qarshisida 6 ta 
dan ustuncha qo’yilgan.
Murabbiy buyrug’i bilan kolonnadagi 1 chi nomerlar 6 ta 
ustunchadan galma-gal aylanib to’pni polga urib olib yuradilar va to’pni 
qaytarishda markaziy chiziqqacha olib keladilarda kolonnalari oldidagi 
sherigiga uzatadilar. Kim mashqni avval yakunlasa o ’sha g’olib bo’ladi.
JO Y TANLASH TEXNIKASIGA O ’RG ATISH
Darvozabonni to ’g ’ri joy tanlashga quyidagi metodika bo’yicha 
o’rgatish tavsiya qilinadi.
To’pni otish zonalari shartli ravishda 7 sektorga bo’linadi (rasm 
20). 1-7 sektorlar xujumchilami darvozaga qanotlardan burchak ostida 
zarba to ’pini yo’llashini, 2-6 sektordan qanot xujumchilarini zarba 
to’pini o ’tkir burchak ostida yarim o ’rta zonadan, 3 va 5 sektorlardan 
yarim o ’rta o ’yinchilar, 4 zonadan markaziy xujumchi yo’llashini 
belgilanadi.
Sektorlaming nomerlanishi darvozabonning chap tamonidan 
boshlanadi. (1-7) Xujumchi galma-gal barcha sektorlarda xarakat qiladi. 
Xujumchi xarakatiga qarab, darvozabon ham darvozasi oldida yoysimon 
yo ’nalish bo’ylab qadamma-qadam siljib xarakatlanadi. Uning oyoq va 
qo ’l xolatlari xujumchini to’p bilan turgan joyiga bog’liq.
Darvozabonning darvoza burchaklari yaqinida qo’llaydigari turish 
xolati quyidagicha: Agar xujumchi to ’p bilan 1; (7) sektorda paydo 
bo ’lsa, darvozabon darvozasidan 15-20 sm oldinga, darvoza ustuni 
yonida yonbosh bilan, qo’llarini baland ko’tarib turishi, kaftlarini 
xujumchi tomonga qaratishi kerak.
Agar xujum 2 (6) sektordan amalga oshirilsa; darvozabon xolati 
biroz o ’zgaradi. Darvozabon xujumchi tomonga qadamma-qadam 
siljiydi, 
darvozaning 
uzoq 
burchagi 
tamondagi 
qo’lini 
yelka 
balandligida, boshqa qo’lini yuqoriga ko’targan xolatda qo’li biroz 
darvoza burchagiga tegib turadi.
Agar o ’yinchi 3 (5) zonada paydo bo’lsa, darvozabon qadamma- 
qadam darvoza o ’rtasiga siljib boradi. Darvoza burchaklari tamonidagi 
qo’li balandda bosh balandligida ko’tarilgan. Ikkinchi qo’li yelka 
barobarida ushlanadi.
43

---

Agar o ’yinchi 4 
zonaga xarakatni 
boshlasa, 
darvozabon 
darvozasida qadamma-qadam siljib, darvoza o ’rtasida joylashadi va 
asosiy turish xolatini oladi. Bu xolatda turganda 4 darvoza chizig’idan 
25-50 sm oldinda bo’lishi kerak. Shu xolatda darvozabonning darvoza 
oldida yoysimon xarakati o ’rgatiladi.
O ’rgatishni murakkablashtirish sektorlami oralatib o’tib mashqni 
bajartirish bilan amalga oshiriladi.
Mashqlar har bir mashg’ulotda 10-12 martadan takror-takror 
bajartirilishi kerak.