С. Мажидов электр машиналари ва электр юритма



Download 1,66 Mb.
bet195/219
Sana21.02.2022
Hajmi1,66 Mb.
#47008
1   ...   191   192   193   194   195   196   197   198   ...   219
Bog'liq
С

a)





+





17.8-расм.
а ва 6— fjrapyB'taн ток моторнни бошкдриш учун узгармас ток аппаратурасидан тузилган
схемалари; в - узгармас ток манбаи сифатила тутрилагичдан фойдаланиш схсмаси.



Агар бошкдриш занжири учун алохдда узгармас ток манбаи булмаса, у холда уни 17.8-расм,
в да курсатилган тукрилагичнинг 3 ва 4 нукдаларига уланади. Узгармас токли бошкдриш занжири га 220 В дан юк,ори булган кучланишни ва, демак, юкрри кучланишли аппаратларни куллаш тавсия этилмайди.


  1. Электр юритма билан технологии жараёнларни автоматлаштириш усуллари


Технологик жараёнларни турли па-
раметрлар, масалан, йул, вахт, частота
ва юклама асосида автоматлаштириш
мумкин.

Йул асосида тузилган автоматлашти-
риш схемаларида буйрук берувчи аппа-
рат сифатида турли типдаги йулакай
датчиклар (алмашлаб улагич) дан фой-
даланилади.


  1. расмда йулакай датчиклар У(2, ва
    SQ2 билан иш машинаси А элементини
    1 \олатдан 2 холатга, сунгра 2 \олатдан
    дастлабки / холатга утиш жараёнлари-
    ни автоматлаштириш схемаси курсатил-
    ган. Бунда
    S тугмаси босилиши билан



Ч" Ш-®


ф SQ2 ф SQ,





17.9-расм. Механизм иш
циклини йулакай датчик
асосида элсктр юритма билан
автоматлаштириш схсмаси.



319




мотор унг томонга айланишга уланиб, А элементнинг / дан 2 \олаг томом илгарилама хдракати бошланади. А элементи 2 ,\олатга кели- 1пи билам ундаги турггич оркали SQ2 босилиб, унимг ажратувчи контакти контактор КМУ электр тармокидан ажратади, туташти- рувчи контакти эса КМЧ контакторини электр тармопчга улайди. Бунда мотор чап томонга айланишга уланиб А элементининг 2 дан / \олат томом илгарилама хдракати бошланади. А элемента даст- лабки 1 колатга келиши билан SQt босилиб, унинг ажратунчи кон­такти КМЧ контакгорини электр тармокидам ажратади ва натижада А элементининг \аракати тухтатилади. Агар А элемента бундай \apa- катининг автоматик равишда такрорланиши зарур булса, у \олда SB тугмасининг .SQ, ни туташтирувчи контакти билан шунтланиши кифоя. Шунингдек, А элементи 7 дан 2 колатга утганидан сунг Б элементининг 3 дан 4 \олатга утишипи \амда Б элементи 4 \олатга келиши билан А нинг 2 дан 1 га, Б ни эса, 4 дан 3 хдлатлар томом хдракаглантириб, бу \олатларга етишиш билан А ва Б элеменглари тухташини таъминлайдиган схемани тузиш \ам юк,оридаги сингари амалга оширилади.
А ва В элементлари бундай каракат циклини уз-узидан такрор- лаш учун 6Х?, ва SQ^ нинг кетма-кет уланган туташ гирувчи конгакт- ларини 5 тугмаси билан шунтлаш кифоя. Юкоридаги схемаларда минимал ёки ноль кучланиш хавфидан х,имояланиш учун уларни электр тармокига улашда схемага яна битта кучланиш релесини ки- ритиш кифоя.
Вак,т асосида тузилган автоматлаштириш схемаларида буйрукбе- рувчи аппарат сифатида турли гипдаги вак,т релеларидан фойдала- нилади. Бунда S тугмасини босиш билан А элементини / дан 2 Колатга келтириб, сунгра берилган вакт утганидан кейин, уни даст- лабки \олатига келтириб тухтатиш схемаси тузилади.
Бундай автоматлаштириш схемаларида вакт релеси КТ йулакай датчиклар билан биргаликда кулланилади.
Юклама асосида тузилган автоматлаштириш схемаларида буй- рукберувчи аппарат сифатида ток релесидан хдм фойдаланиш мум- кин. Бунда станок поперечинасини тепага, пастга к;араб \аракат- лантириш ва тухтатилиши билан уни дар^ол станок устунларига ма\камлаб куйиш схемасидан фойдаланилади. Бундай автоматлаш­тириш схемаларида ток релеси йулакай датчиклар билан биргалик­да кулланилади.
Частота асосида тузилган автоматлаштириш схемаларида буй­рук, берувчи аппарат сифатида тахогенератор (частота датчиги) дан фойдаланилади. Технологик жараён талабига биноан, электр юрит- мани аник жойда ёки аник колатда т^бстатиш лозим булади. Маъ- лумки, аник тухтатиш учун, даставвал, моторнинг бошлангич айла- ниш частотасини мумкин кадар пасайтириш керак. Бунда техноло­гик жараён тугаши билан, электр юритма дастлабки частотасини


320




импульс усули билан пасайтириши керак. Бундай автоматлашти- риш схемаларида \ам частота датчиги й^лакай датчиги билан бир- галикда кулланилади. Технологик жараённинг тугаши билан йула- кай датчиги босилиб, унинг контакти контактор занжирини электр тармогидан ажратади. Натижада мотор \ам электр тармогидан аж- раб, частотаси камайиб боради. Частотасининг кичик бир кужма- тида тахогенератор кучланишидан таъминланувчи реле контакти моторни тескари томонга айлантирувчи контакторни электр тар- могига улайди. Бунда мотор тормозланиб, частотаси нолгача паса- яди, сунгра тескари томонга айлана бошлайди. Частота кушмати берилган кичик кушматдан купайиши билан тахогенератор якорига уланган реленинг контакти тескари контакторини электр тармоги­дан узади. Бунда мотор \ам электр тармогидан узилиб, унинг час­тотаси ина масаи бошлайди на \оказо. Натижада мотор ургача к,ий- мати паст булган частота билан ишлай бошлайди.


  1. расмда сув билан таъминловчи насос станцияси ишини электр юритма билан автоматлаштириш схемаси курсатилган. Бун­да насос станцияси автоматик равишда ишлаши учун команда (буй­рук,) берувчи асосий аппарат сифатида кдлкрвичли релсдан фойда- ланилади.

Кдпк,овичли реленинг симобли контакт системаси СР насос мо- торини бошкдрувчи контактор чулгами занжирига кетма-кет ула- нади. Симобли контактнинг \олати босим боки Б Б пагн сув сат\ига боглик, булиб, унинг юкрри сатхуща очи к, куйи сат^ида эса берк булади. Рубильник уланиши билан мотор М сувни насос оркдли бакка кутара бошлайди ва сувнинг сат^и юкрри бел гига етганда, мотор автоматик равишда тухтатилади. Баклаги сув истеъмолчи-





21-


321




ларга таркдтилганда унинг сат^и пасайиб боради ва пастки белгида мотор уз-узидан уланиб, бакни яна сув билан тулдира бошлайди. Насос станциясини автоматик равишда ишлатувчи системада би- рор бузукдик содир булса, уни калит
К билан бошкдрилади.
Хаво-сув босимли козонга эга булган насос станцияси ишини автоматлаштиришда эса, буйрук, берувчи асосий аппарат сифатида мембранали босим релесидан фойдаланилади. Сув истеъмолчилар- га таркдтилганда берк к,озондаги босим камайиб, босим релеси- нинг контакти беркилади ва насос мотори уз-узидан ишга тушади. Насос станциясини ишлаб турганда истеъмолчилардан ортиб кал­ган сув яна к,озонга тушади. Крзондаги сув купайиши билан, унинг босими \ам ортиб боради ва бу босимнинг бсрилган к,ийматида босим релеси уз контактини очиб, моторни электр тармогидан ажратишга буйрук бсради.

  1. Станокларнинг автоматик линиялари


Download 1,66 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   191   192   193   194   195   196   197   198   ...   219




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish