S. M. Turobjonov, T. T. Tursunov, K. M. Adilova

(УОБ)+2НО +2N O -> 2 H 0 2 +
+ (1 - a)N02+aR0N02+IlAH+RCH0
R 0 N 0 2 — organik nitratlar;
RCHO — aldegidlar; a < 1.
Atmosferadagi ammiak kislotali yomg'irlami qisman neytrallashi mumkin. Bunda sulfat va ammoniy nitratlari hosil bo‘ladi:
NH3 + H2S04 -> NH4HS04
NH3 + NH4H S04 -» (NH4)2S 04
NH3 + HN03 ^N H 4N03
Ammiak asosan tuproqlarda mikroorganizmlar ta’siri ostida organik qoldiqlaming parchalanishida hosil bo'ladi.
Atmosferada hosil bo‘lgan kislotalar yog‘in-sochinlar bilan yuvilib chiqishi yoki quruq cho'kish yo‘li bilan chiqishi mumkin.
Kislotali yomg‘irlami yer yuzasiga kelib tushishi natijasida suv havzalarini va tuproqlarning kislotaliligi oshadi hamda buning hiso-biga ulaming tarkibidagi og‘ir metallar va zaharli moddalar erib, inson hamda hayvonot organizmiga kelib tushishi va to‘planishi mumkin.
Kislotali yomg‘ir ta’sirida o‘simliklardan noorganik moddalar, ya’ni asosiy makro va mikroelementlar yuvilib chiqadi. Masalan, eng ko‘p miqdorda kaliy, kalsiy, magniy, marganes, organik birikmalardan esa aminokislotalar, organik kislotalar, garmon, vitamin, pektin va fenol birikmalari chiqadi. Bu jarayonlar natijasida o‘simliklarga kerakli bo‘lgan biogen moddalar kamayib ketadi.
Tuproqlarga kelib tushgan vodorod ionlari tuproqdagi kationlarga almashishi natijasida tuproqdan kalsiy, magniy, kaliy ionlari chiqib

ketadi. Kislotali muhitda tuproqdagi og‘ir metallar( marganes, mis, kadmiy, aluminiy) erib, o ‘simliklarga o ‘tadi va ulami zaharlashi mumkin.