S. M. Masharipov X. S. Tadjiyeva tibbiy kimyodan amaliy mashg’ulotlar uchun darslik

Amaliy qism
1 - Tajriba. Gidroliz usuli bilan temir gidroksid zolini xosil qilish. Probirkaga 1 ml 2% FeCl₃ eritmasidan soling va 10,0 ml. distillangan suv qo’shing. Aralashmani chayqating va qaynaguncha qizdiring. Xodisani tushuntiring. Temir gidroksidi mitsellasining formulasini yozing. Boshqa probirkaga 2,0 ml xosil bo‘lgan zoldan olib, bir necha tomchi 0,1 mol/l konsentratsiyali Na₂SO₄ dan qo‘shing, kuzatilyotgan xodisani tushuntiring. Temir gidroksid zolini keyingi tajribaga olib qo‘ying.
2- Tajriba. Berlin lazuri zolini kondensatsiya usuli bilan olinishi.
a) 30 ml temir (III) xloridning 2% li eritmasiga 8—9 tomchi 0,1% li K₄[Fe(CN)₆] eritmasidan quyib, qattiq chayqating, zolning rangiga e'tibor bering. Zolning hosil bo'lish kimyoviy reaksiyasining tenglamasini va mitsellaning tuzilish formulasini yozing.
b) 30 ml K₄[Fe(CN)₆] ning 0,1% li eritmasiga 8-9 tomchi temir (III) xloridning 2% li eritmasini quying va chayqating, Zolning rangiga e'tibor berib, mitsellaning tuzilish formulasini yozing.
3-tajriba. Qo'rg'oshin sulfid zolining olinishi. 5 ml Pb(CH(COO)₂ ning 1% li eritmasiga tomchilaLib 5 ml 5% li Na₂S eritmasidan quyib qattiq chayqating, Reaksiya tenglamasini, zol mitsellasining formulasini yozing va hosil bo'lgan kolloid eritmaning rangini yozib qo'ying.
4-tajriba. Peptizatsiya usuli bilan Fe(OH)₃ zolining olinishi. Kolbaga 20 ml distillangan suv bilan 5 ml 5% li FeCl₃, eritmasidan quying. Eritmaga asta-sekin cho'kma ustidagi suyuqlik rangsizlanguncha NH₄OH ning 5% eritmasidan qo'shib boring. Reaksiya tenglamasini yozib, cho'kmaning rangini belgilab o'ting. Cho'kma to'Iiq tushganidan keyin uning ustidagi suyuqlikni sekin to'kib tashlang. Yana 20 ml distillangan suv quyib chayqating, cho'kma qaytadan tushganidan keyin cho'kma ustidagi suyuqlikni to'kib tashlang. Cho'kmani shu tarzda yuvishni (dekantatsiyani) uch marta qaytaring. Yuvilgan cho'kmani ikkita probirkaga ajra- tingda, birinchisiga 10 ml suv, ikkinchisiga esa 2 ml FeCl₃ ning 5% li eritmasidan quying. 10 daqiqadan keyin kuzatilgan hodisalarni yozib qo'ying. Ikkinchi probirkadagi cho'kma bilan kuzatilgan hodisani (nima ro'y berganligini) tushuntirib bering. Olingan zol mitsellasining tuzilish formulasini yozib, peptizatsiyaning mexanizmini tushuntiring.