S. M. Masharipov X. S. Tadjiyeva tibbiy kimyodan amaliy mashg’ulotlar uchun darslik

11-tajriba. Qo'rg'oshin (II) kationlari bilan sifat reaksiyasi
Qo'rg'oshinning eruvchan tuzlari yod ionlari bilan qo'rg'oshin yodidning oltin-sariq rangli PbI₂ cho'kmasini hosil qiladi:
2KI + Pb(CH₃COO)₂ = PbI₂ + CH₃COOK
PbI₂ cho'kmasi suvda isitilsa eriydi, sovitilsa qo'rg'oshin yodid qaytadan oltin rangli kristallar shaklida PbI₂ cho'kmaga tushadi.
12-tajriba. Xlorli suv bilan sifat reaksiyasi
Xlorli suv yod ionlarini erkin yodgacha oksidlaydi:
KI + Cl₂ = I₂ + KCl
Tajribani bajarish uchun probirkaga 4-5 tomchi KI eritmasi, 1-2 tomchi suyultirilgan H₂SO₄, 8-10 tomchi benzol, 3-4 tomchi xlorli suv olinadi. Probirkadagi aralashma chayqatiladi. Natijada benzol qavat binafsha rangga bo'yaladi. Agar xlorli suvdan ko'proq qo'shilsa, eritma­ning rangsizlanishi kuzatiladi. Reaksiya tenglamasini tuzib, uni elektron balans tenglashtirish usuli bo'yicha tenglashtiring. Bu reaksiyani amalga oshirishda xlorli suv miqdori ko'p bo'lsa I^- ionini aniqlash mumkin emas, chunki yod ioni xlorli suv mo'l bo'lganda erkin yod molekulasiga emas, balki yodat kislotagacha oksidlanib eritma rangsiz bo'lib qolishi kuzatiladi. Bunday holatda yodning kraxmal ta'siridagi ko'k rangi yoki uning benzol qavatdagi binafsha rangi yo'qoladi. Bunda boradigan reaksiya tenglamasini yozing va elektron balans usulida tenglang.
d-Elementlarning sifat reaksiyalari
Fe³⁺ioniga sifat reaksiyasi.
13-tajriba. Fe³⁺ ioniga NH₄CNS bilan sifat reaksiyasi
4-5 tomchi FeCl₃ eritmasiga 4-5 tomchi reaktivdan qo‘shiladi, qonga o‘xshash qizil rang xosil bo’ladi. Reaksiya tenglamasini molecular va ionli ko`rinishda yozing
14-tajriba. Fe<sup>3+</sup> ioniga sariq qon tuzi K<sub>4</sub>[Fe(CN)<sub>6</sub>] bilan sifat reaksiyasi.
4-5 tomchi FeCl<sub>3</sub> eritmasiga 4-5 tomchi reaktivdan qo‘shiladi, berlin zangorisi xosil bo‘ladi. Reaksiya tenglamasini molecular va ionli ko`rinishda yozing.