S. J. Razzaqov Namangan muhandislik-qurilish instituti

Keramzitga quyiladigan texnik talablar 
QMQ bo‘yicha keramzit shag‘ali dona yirikligi asosida quyidagi 
fraksiyalarda ishlab chiqariladi: 5-10; 10-20 va 20-40mm. 
 

---

138 
Har bir fraksiya uchun nominal o‘lchamga nisbatan
 
10% gacha yirik donalar 
ruxsat etiladi. Baraban tipidagi elaklar (groxot)ning samaradarligi yuqori emasligi, 
keramzitni fraksiyalarga to‘liq ajratish qiyin kechadi.
Keramzit shag‘alining uylma zichligiga ko‘ra 10ta markaga bo‘linadi: 
M250-800, bunda M250 markali keramzit shag‘alining uyma zichligi 250 kg/m
3
,
M300 markali keramzit shag‘alining uyma zichligi 300 kg/m
3 
va xokazo. Uyma 
zichlik materialning fraksiyalari bo‘yicha o‘lchov idishlarida aniqlanadi. Keramzit 
shag‘alining fraksiyalari qancha yirik bo‘lsa, uyma zichligi shuncha kichik bo‘ladi, 
chunki yirik fraksiyalar nisbatan ko‘p ko‘pchigan granulalardan tashkil topadi.
Keramzit shag‘alining uyma zichligi bo‘yicha markasi uchun silindrda 
maydalanishga bo‘lgan mustahkamligi standartda ko‘zda tutilgan


Keramzit shag‘alining mustahkamligiga qo‘yilgan talablar 
7.1-jadval.
Uyma 
zichligi 
bo‘yicha 
markasi 
 
YUqori sifat kategoriyasi
 
Birinchi sifat kategoriyasi
 
Mustahkamligi 
bo‘yicha markasi
 
Silindrda 
maylanishi 
bo‘yicha 
mustahkamligi, 
MPa kam emas
 
Mustahkamligi 
bo‘yicha 
markasi
 
Silindrda 
maylanishi 
bo‘yicha 
mustahkamligi, 
MPa kam emas
 
250
P35 
0,8 
P25 
0,6 
300
P50 
1 
P35 
0,8 
350 
P75 
1,5 
P50 
1 
400
P75 
1,8 
P50 
1,2 
450
P100 
2,1 
P75 
1,5 
500
P125 
2,5 
P75 
1,8 
550
P150 
3,3 
P100 
2,1 
600 
P150 
3,5 
P125 
2,5 
800 
P250 
5,5 
P200 
4,5 

---

139 
Keramzit shag‘alining hisobiy mustahkamligi shuni ko‘rsatadiki, bu g‘ovak 
to‘ldiruvchi yetarli mustahkamlikka ega bo‘lib, standart sinovlarda mustahkamlik 
ko‘rsatkichlari past bo‘lishiga qaramay, yuqori mustahkamlikdagi yengil
konstruksion betonlar olinadi.
Keramzit shag‘ali donasi shar yoki syuri shaklida bo‘lib, asosan xom 
granulalar shakliga bog‘liqdir. Standartga ko‘ra dona shakl koeffitsientining 
o‘rtacha qiymati 1,5 dan katta bo‘lmasligi kerak. YUqori sifat kategoriyasiga ega 
keramzit shag‘ali uchun dona shakl koeffitsienti 2,5 dan katta bo‘lmasligi kerak va 
birinchi navli keramzit shag‘ali uchun bunday donalar massa bo‘yicha 15 % dan 
oshmasligi kerak.