S. E. Xolmurotoy, N. T. Shoyusupova

topishish,  o'zaro  hurmat  munosabatlarida b o‘lish.
Shunday qilib, tobelik yoki o'zaro bogliqlik tamoyili faollik va taqdirlash o'rtasida
139

---

bo‘ladi,  nafaqat ishchini majbur qiladi, balki uni ishchilarga,  ko‘pchilikka yoqadigan
 
ish turiga jalb etadi.
Ish  haqining  asoslanganligi
  ko‘p  tomonlam a  subyektiv  ko‘rinish  hisoblanadi.
 
Iqtisodiy  bilimlarga  ega  bo‘lmay  turib,  ishchi  o ‘z  mehnatining  yakuniy  natijalari
 
bahosini,  qiymatini  bilolmaydi.  Shuning  bilan  birga  u  o ‘z  ish  faoliyatining  turli
 
davrlarini,  o ‘z  ishi,  tajribasini  solishtira  oladi,  ya’ni  taqqoslay  oladi,  o'zining
 
kutilgan,  olishi  lozim  b o‘lgan  oylik  maoshini  taqqoslay  oladi,  agar  bajarilgan  ish
 
hajmi,  unga  haq  to ‘lash  narxlarini,  farqlay  olsa  buni  ham  taqqoslay  oladi.
Bir  so ‘z  bilan  aytganda  har  qanday  yo‘l  bilan  sodda  talilil  qilish  orqali  har
 
qanday  xodim  ham  o ‘z  oylik  maoshining,  mehnatiga  haq  to ‘lashning  asoslangan
 
yoki  asoslanmagan ekanligini farqlay oladi, ya’ni o'zining oylik maoshi va unga sarf
 
qilingan mehnati o'rtasida bog'liqlik borligi yoki yo‘qligini farqlay oladi.  Sotsiologik
 
tadqiqotlar orqali biz nima uchun  ishchi yoki ishchilar guruhi o ‘z oylik maoshlarini