S. E. Xolmurotoy, N. T. Shoyusupova

sa if etilishi va bunda obyektiv va subyektiv sabablaming, axborotning hamda ish
haqini sarflash varianti tanlanayotganda shaxsiy xarakter va m a’lumotning o'zaro
bogianishlarini bilish muhimdir.
8. Iste’mol fikrlari bo'yicha yuqori mehnat haqiga intilishi m a iu m mehnat
faoliyatida rag'bat rolini bajarmasligi mumkin, chunki bunda mehnat haqi yagona
daromad manbai boim aydi. Bir necha ishlami birga olib borish natijasida, m a’naviy
yoki iqtisodiy sabablarga ko‘ra ustunlik qila boshlaydi, va u ishga ko'proq m as’uliyat
va qiziqish bilan yohdoshiladi, natijada ishda rag'batga sezgirlik juda yuqori b oiad i.
Qisqacha xulosalar
Mavzuda turli shakldagi mehnatni rag‘batlantirish usullari, iqtisodiy mehnat
xuiq-atvori tushunchalari yoritib o ‘tilgan.
M ehn atni rag‘batlantirish deganda biror m aqsadga y o'n altirilgan yok i
yo'naltirilmagan insonga yoki insonlar guruhiga nisbatan harakat munosabati b o iib ,
bundan asosiy maqsad, insonlaming mehnatdagi faoliyatini oshirish, m a iu m bir
xulq-atvomi belgilashdan iborat.
Mehnatni rag'batlantirish asosan moddiy va ma’naviy jihatlarda namoyon b oiadi.
Rag‘batlantirishning differensial va differensial b oim agan turlari mavjud b o iib ,
ishchining mehnat faoliyati davomidagi xatti-harakatiga qarab belgilanadi.
Nazorat va muhokama uchun savollar
1. Mehnatni rag'batlantirish tushunchasi deb nimaga aytiladi?
2. Moddiy rag'batlantirish nima?
3. Mehnatni rag'batlantirishning samaradorligi shart-sharoitlariga ta’rif bering.
4. Ijtimoiy motivga ta’rif bering.
5. Nodifferensial rag'batlantirish deganda nimani tushunasiz?
6. Differensial rag'batlantirishga tushuncha bering.
7. Aktual va istiqbolli rag'batlantirish nima?
8. Mehnatni moddiy rag'batlantirishga tushuncha bering.
144

---