S. E. Xolmurotoy, N. T. Shoyusupova

maksimal. Bu ko‘rsatkichlaming har biri m a’lum bir xodimga moslashtirilgan,
shunga qaramasdan ulam ing ko'pchiligi o ‘rtacha oylik ish haqini olishni m a’qul
ko'radilar.Sotsiologiktadqiqotlarning dalillarigabir nechaprinsipial izohlar berish
murnkin.
Oylik ish haqining o ‘rtacha darajasi ishchining soddagina ongida - eng oldi
hisoblanadigan oylik ish haqidir. Bunday guruhlarga quyidagilar tanlab olinishi
mumkin: a) o ‘z korxonasining jamoasi; b) o ‘z kasbi; v) band b o ig a n aholi
jamiyati.
0 ‘rtacha oylik ish haqini m o‘ljallayotgan xodimlar haqqoniy munosabatlami
ko'rsatadilar, maksimum yoki minimum degan chegaralarni chetlab o'tadilar, bu
bilan o ‘z kamtarliklarini namoyon etadilar.
Bunday munosabatlar jarayonida individlar ba’zi bir o ‘ziga xos tomonlari bilan
ajralib turadi. Agar ba’zi birlari uchun «o'rtachaga yaqin» oylik ish haqi m a’qul
bo‘lsa, boshqa birlari uchun esa «o'rtachadan yuqori» oylik ish haqi muhimroqdir,
yoki kimlar uchundir «o'rtachadan pastroq» oylik ish haqi ham muhimroqdir.
Oylik ish haqining maksimal yoki minimal ahamiyatiga yo'naltirilgan guruh
kishilari hamisha topiladi. Maksimal oylik ish haqiga ahamiyat beradigan guruhdagilar
o ‘z mehnatlari va o'zlari berayotgan yuqori baholari bilan ajralib turadilar, ikkinchi
guruhdagilar o ‘ta kamtar insonlardir yoki ular ziddiyatlar va raqobatlarga umuman
moslashmagan bo‘ladilar, yoinki ular mehnat taqsimotidagi o'zlarining eng kichik
uiushlarini tan oladilar.
Real b o‘lgan mehnat va iqtisodiy hayotda eng asosiy e ’tibor tenglikka qaratilgan
boiadi. Ikkita asosiy tamoyilni ta’riflaymiz, haqqoniylik psixologiyasi, eng ishonarli
taqsimot psixologiyasi, rag‘batlantirishdagi tenglik va teng b oim agan holatlarda bu
tamoyillar eng muhim rol o ‘ynaydi.