S. E. Xolmurotoy, N. T. Shoyusupova

tadqiqotlar orqali biz nima uchun ishchi yoki ishchilar guruhi o ‘z oylik maoshlarini
asoslanmagan deb hisoblashlarini aniqlashimiz mumkin.
Biz xodim yoki bir guruh xodimlar mehnatga haq to ‘lashning asoslanmaganligini
ba’zi bir faktlar bilan quyidagicha tushuntirishlarini bilib olishimiz mumkin:
a)
ma’muriyatning maxsus ko‘zlangan yoki erkin qo‘yish siyosati bilan;
b) mehnat hisobining obyektiv qiyinchiliklari bilan;
c) tasodifiy xatolar bilan.
2. Tasodifiy aniqlik tamoyili.
Bu shart-sharoitlaming mantiqi quyida mujassamlashgan:
Mehnatga haq to ia sh rag‘batlantiruvchi kuchga ega ekanligini bilish uchun
mehnatga haq to ‘lash tamoyilini bilish zarur; bu tamoyil aniq tushunarli va ochiq
bo'lish kerak.
Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, keyingi vaqtdagi so‘rovlarga ko‘ra ko‘p xodimlar
uchun oylik maoshning tamoyili nom a’lum va tushunarsiz, buni esa ular eng dolzarb
muammo deb hisoblaydilar.
K o‘pchilik, hatto korxonaning oylik m aosh fond i qanday shakllanishini
bilmaydi, u haqda tushunchaga ega emas, bu fondning hajmi, uni boiim lararo
b o‘linishini, kim nima uchun mukofatlanadi, har bir xodim va korxona yanada boy
b oiish i, iqtisodiy iihatdan yanada rivojlanishi uchun qanday ishlar qilish zarurligi
haqida bilmaydilar yoki umuman bu haqda o'ylab ham ko‘rmaganlar.
Amaliy sotsiologiya nuqtai nazaridan bir narsani aniqlashimiz zarur, masalan,
oylik maosh to'lanishi yuzasidan xodimlar korxona m a’muriyatiga qanday savollar
bilan murojaat etishlari mumkin, qaysi savollarga qanday javoblar olishi mumkinligi
haqida o ‘ylab ko'rishimiz kerak.
Oylik maosh yuzasidan xodimlaming hech qanday ma’lumotlarga ega emasliklari
ulami noqulay holatlarga solib qo'yishi mumkin. Oylik maoshning «sir» ekanligi turli xii