S. E. Tsareva yosh maktab o‘quvchilarining o‘quv faoliyatini shakllantirishga yo‘llangan matn muammolarini yechishga o‘rgatish

Muammo turli usullar bilan hal qilingan deb hisoblanadi,agar uning echimlari ma'lumotlar, ma'lumotlar va noma'lumlar, ma'lumotlar va qidirilayotgan narsalar o'rtasidagi munosabatlar (bog'lanishlar) bo'yicha, qarorlar asosida yoki (va) operatsiyalar mazmuni va ketma-ketligidagi farq orqali o'zini namoyon qiladigan ushbu munosabatlardan foydalanish shartlarida farq qilsa; bajarilishi topshiriq haqidagi savolga javob berishga (uning talablarini bajarishga) olib keladi.
90

• 
  birini hal qilishning bir xil usuli (ikkinchi daraja) doirasida
  

• 
  bir xil vazifaning farqlari bo'lishi mumkin, biz ularni uchinchi darajada yechish usulidagi farqlarni ko'rib chiqamiz.Bu farqlar endi amallar ketma-ketligini o'zgartirmaydi, lekin ular operatsiyalarning o'zini bajarish usullarini va yechimni bajarish shaklini o'zgartirishi mumkin. . Amaliyotlarni bajarish usullaridagi farqlar matnli muammoni hal qilish jarayonini tavsiflamaganligi sababli, biz faqat farqni ko'rib chiqamiz.
  

qarorni amalga oshirish shaklidagi farqlar.


Yechimni bajarish shakllariqarorni belgilash usullari bilan farqlanadi: og'zaki qaror, yozma qaror.
Arifmetik yechimni yozishning bir necha shakllari ishlab chiqilgan:^∗

tushuntirishli va tushuntirishsiz harakatlar bilan; rejaga muvofiq harakatlar to'g'risida (savollar bilan);

tenglik shaklida, uning chap tomoni masala shartiga ko'ra tuzilgan ifoda, o'ng tomoni esa kerakli qiymatning son qiymati.

Yozib olishning ushbu shakllari qo'llanmada batafsil tavsiflangan [9, p. 182 - 185].
Algebraik yechim uchun yozma yechimning ikkita normativ shakli mumkin:

tenglamani tuzish bosqichlarini, tenglamaning o'zini, uning yechimini yozish;

faqat tenglama va uning yechimlarini yozing.

Demak, “muammoni yechish usuli” atamasining ma’nosi uning qaysi darajani bildirishi tushunchasiga bog‘liq. Talabalarni ushbu atamaning ishlatilishi bilan faqat bir xil darajadagi tushunchalarga murojaat qilish uchun tanishtirish mumkin. Uchinchi daraja uchun bu atama bo'lishi mumkin: yechimni amalga oshirish shakli. Birinchi darajali yechishning turli usullari ham o‘z nomlariga ega: arifmetik yechim, sonlar ustida amallar bajarish orqali yechish; tenglama yordamida yechish; turli ob'ektlar yoki sxematik chizmalar yordamida yechim; geometrik yechim; mantiqiy qaror va boshqalar. Yuqorida aytilganlar bilan bog'liq holda, eritma usuli atamasini faqat ikkinchi darajadagi turli xil usullar uchun ishlatish tavsiya etiladi. O‘qituvchi va o‘quvchilar darsda “hal qilish yo‘li”, “turli yo‘llar” atamalarini faqat shu ma’noda qo‘llashlari juda muhimdir.

• 
  Amalda “muammoni yechish usuli” atamasi yozish shaklini tavsiflash uchun ham, ikkinchi darajali yechish usulini belgilash uchun ham qo‘llanilishi kuzatiladi. Sinfda aniqlik kiritish zarurati
  

• 
  Biz ro'yxatga olishning me'yoriy shakllari haqida gapiramiz.
  

91

kirish shakli tez-tez uchraydi, shuning uchun talabalar "yechim usuli" atamasini "kirish shakli" ma'nosida ishlatishlari mumkin. Bu muammoni turli yo'llar bilan hal qilish kabi muhim ish turi uchun o'rganish va rivojlanish imkoniyatlarini pasaytiradi. O'qituvchining yuqoridagi tushuntirishlarni bilishi tegishli ish samaradorligini oshirishga imkon beradi.

Matematika dasturining mazmuniga muvofiq birinchi darajali yechishning turli usullari (yechish usullari bilan) bilan tanishish ketma-ketligi va ularni o'rganishning turli bosqichlarida matematik bilimlarni shakllantirish uchun so'zli masalalardan foydalanish zarurati quyidagicha bo'lishi mumkin:

1. 
   Mavzu va shartli predmet modellari bo'yicha qaror;
   
2. 
   Arifmetik amallar yordamida yechish;
   

3. 
   Grafik (geometrik) yechim;
   

4. 
   Tenglamalar yordamida yechish.^∗