S a m a r q a n d d a V l a t u n I v e r s I t e t I r a h m o n q u L o r z I b e k o V

Xivada Arabmuhammad madrasasi, Anushaxonning Oq masjidi,
keyinroq X V III asr davom ida Xivada qurilgan M adrasai
Sherg'ozixon, Madrasai Muhammad Amin inoq, Buxorodagi
Madrasai domlo Tursunjon, Qo'qondagi Madrasai Emazar elchi,
Qo'qondagi Madrasai Mir, Madrasai Xonxo'ja kabilar shunday
arxitektura obidalaridan edi.

---

Bunday ilm maskanlarining peshtoq va devorlarida Qur’oni karim,
Hadisi sharifdan keltirilgan oyat va muqaddas yo‘l-yo‘riqlar bitilgan
go‘zal yozuv-lavhalardan tashqari, ulaming tarhini tuzgan, ishlab
chiqib amalga oshirgan hunarpesha m e’mor va naqqoshlaming
nomlarini ham uchratish mumkin. Masalan, 1619—1636 yillari
bunyod etilg a n Sherdor madrasasi p esh to q id a m e ’m or
Abdujabboming nomiga ko‘zimiz tushishi mumkin. Xorazmlik
mashhur shoir va tarixnavis Shermuhammad Munisning naql
qilishicha, («Firdavs ul-iqbol» asarida) XVII asming iste’dodli
shoiri mavlono Vafoiy ham shoirlik bilan birga m e’morlik va
naqqoshlikda shuhrat topgan.
Madrasai oliyalar, umuman, madrasalardagi ta’lim-tarbiya,
tahsil jabhalarida Islom tarixi, Qur“on va hadislami, aqoidga, fiqhga
doir kitoblami mutolaa, qildirish bilan birga o ‘z shogirdlariga Ahmad
Yassaviy hikmatlari, Rabg‘uziy qissalari, Hofiz, Navoiy, Fuzuliy,
So‘fi Olloyor, Bedil kabi muborak zotlaming diniy va dunyoviy
fikrlarini singdirishga harakat qilgan mudarrislar ham ko‘p bo‘lgan.
Xivadagi madrasai oliyalardagi Said Muhammad Oxund, Mavlono
Yahyo, Davlatmamad Ozodiy (Maxtumqulining otasi), Mavlono
Kiromiy (Munisning ustozlaridan), Farg'ona vodiysi madrasalaridagi
Mullo Shermuhammad Akmal (hajvchi shoir Maxmuming otasi),