S a m a r q a n d d a V l a t u n I v e r s I t e t I r a h m o n q u L o r z I b e k o V

Ul na qushdurkim, qanoti uch erur,
Jismi bir ammo о ‘zi ellik turur
fardida «jon» so‘zi yashiringan. Bu quyidagicha topiladi. Bayt 
tarkibidagi 3, 1, 50 raqamlari abjad hisobiga solinsa, ya’ni raqamlar 
harfga aylantirilsa: 3(j), l(alif), 50(nun) - «jon» so'zi kelib chiqadi.
Uvaysiy xalq she’riyati, og'zaki oddiy topishmoq usullaridan 
foydalanib ham xalq topishmoqlariga xos she’riy chistonlar bitdi. Ularda 
predmetning eng xarakterli belgilari tasvirlanadi. Ana shu belgilar 
chistonni o'qigan har bir kishini yashiringan predmetni topishga 
qiziqtira oladi. Uni topqirlikka o'igatadi, estetik didini o'stiradi.
Ikki mahbubni ко‘rdum, ikkisin kindigi bir,
Ikkisin orasiga tushsang topadursan kasir.
(qaychi)
Ul nadurkim, shahdin totlik erur xumorig‘a,
Ixtiyor etmas sotarin kirmag‘ay bozorg‘a.

---

Ul nadurkim, bir kelin o'zi cho‘tur,
Yetti qat parda ichida misli hur.
(makkajo'xori) 
[kki mahbubni ко‘rdum, bir-birisin ko‘rmagay,
Ikkisining o ‘rtasig‘a, do'stlar, qil sig‘mag‘ay.
(kun va tun)
va boshqalar.
Klassik adabiyotimizdagi sirli she’riy janming yana bir turi boigan 
muvashshahda shoir biror kishining nomini g'azal baytlarining boshida 
yashiradi. Uvaysiy esa, ba’zan nom yashirish san’atida chiston shaklidan 
ham foydalanadi. U mana bu ruboiy-to'rtlikka raqamlar orqali mashhur 
yunon donishmandi Platon nomini Falotin tarzida berkitgan:
Ul nadurkim, boshi sakson, jismi о ‘ttiz, poyi bir,
Joni to ‘rt yuz, aql о ‘ndur, fahmi ellik benazir.
Jomi ymaslikki xat olmish qo‘liga toabad,
Yoshirubdur о ‘zini abjad ichrakim ul dirpazir.
Chistondagi 80, 30, 1, 400, 10, 50 raqamlarida Falotin so'zi 
yashiringan boiib, shoiraning buyuk faylasuf shuhratidan 
xabardorligi seziladi.