S a m a r q a n d d a V l a t u n I v e r s I t e t I r a h m o n q u L o r z I b e k o V

Birovni bir pul uchun yo
7 
yuzida zor qilur.
Birovni k o ‘nglida kibru, g'ururu zavqu huzur,
Birovni quyi g ‘ariblikda xoksor qilur.
Ba’zan u to'g'ridan-to'g'ri g'addor falakka qarshi o'z 
aybnomasini, g'azab-nafratini izhor etadi, uni uzil-kesil la’natlaydi:
Qilay bir necha sandin ham shikoyat, bevafo dunyo!
Yurakda dog4ar behadu g ‘oyat, bevafo dunyo!
Bani odamni aldab, domi nafs ovorasi qilding,
Manohi yo
7 
sari qilding hidoyat, bevafo dunyo!

---

Havoyu, hirsu ayvon orzular birla umr o ‘tti,
Qani andog‘bidoyatqa hidoyat, bevafo dunyo!
Birovning boshida savdo, birovning ko‘nglida g ‘avg‘o,
Birovlami g ‘aribi har viloyat, bevafo dunyo!
Firebingga ishondim, va'dayi yalg‘oningga yondim,
Hazarkim, topmadim sandin kifoyat, bevafo dunyo!
Mujrim Obidning boshqa ayrim g‘azal va muxammaslarida ham 
real voqelik bilan bog'liq tuyg‘ular ifodalanadi. Odamlar o'rtasida 
vafo va sadoqat, bir-biriga mehribonlik yo'qolib borayotganligidan 
shikoyat qiladi. U o'zining «men»i orqali jamiyatni qoralagandek; 
farzand tarbiyasi uchun muhit noqulay ekanligini uqtirmoqchi 
bo'ladi. Mujrim Obid Navoiyning
Mehr ko‘p ko‘rguzdim, ammo mehribone topmadim,
Jon base qildim fido, oromijone topmadim
matla’ali hasbi hoi monolog-g'azaliga muxammas bog'lagani ham bejiz 
emasdek ko'rinadi. Mujrim Obid devonlarida Alisher Navoiy hamda 
Mirzo Bedil g'azallariga yozilgan tazmin muxammaslar bor. U 
Navoiyning ettita g'azaliga ancha diqqatangez muxammaslar yozgan. 
Ularda ham ko'proq o'zining og'ir qismatiga, hasbi holiga ishoralar 
bor. Shunday muxammaslaridan biri Navoiyning «Topmadim» g'azaliga 
yozilgan muxammasdir. Bunda Mujrim Navoiy bilan daidlashadi. Uning 
mehr ko'rsatib, mukofotiga jafo, beoqibatlik ko'rayotganligi o'zining 
ham taqdiriga o'xshashligini bildirmoqchi boiadi. Shu muxammasning 
quyidagi beshliklari orqali o'z qismatida Navoiy g'azali qahiamonining 
chuqur ruhiy iztiroblariga ayniyatni, o'xshashlikni naqadar aniq 
ifodasini topganligini anglamoq mumkin: