«РУҲият оламида» Тўгарагини ташкил этиш бўйича тавсиялар

Суҳбат:Ўсмирнинг ақлий камолоти.
Мақсади:
Ўсмир ақлий камолатини хусусиятларини очиб бериш. Аклий камолот хусусиятларини тарбия жараёнида эътиборга олиш.
5- саволга оид муаммолар
Ўсмир ақлий камолати хусусиятлари қандай омилларга боғлиқ деб ўйлайсиз?
Ўсмир интелектини мукаммаллаштириш мумкинми?
Ўсмир мавҳум тарзда ижодий фикрлаш имкониятига эгами? Фикрингизни асосланг.
Идентив ўқув мақсадлари:
Ўсмир ақлий камолоти хусусиятларини айтиб беради.
Ўсмир ақлий камолотини тўғри ривожлантириш учун зарур бўлган имкониятни изоҳлайди.
Ўсмир ақлий камолоти хусусиятларини текшириб кўради.
Ўсмир тафаккури хусусиятларини ўзга ёш даври тафаккури жиҳатлари билан солиштиради.
5-савол баёни:
Ўсмирнниг жисмоний ўсиш ва жинсий етилиши уларнинг психикасида кескин ўзгаришларни вужудга келтиради. Кичик мактабдаги болаларда эндигина ривожланиш босқичига кутарилган интелект ўсмирлик даврида янада такоминлашади. Тафаккурнинг ривожланиши интелектни қўшимча маълумотлар билан боитади.Маълумки, арифметикдан алгебрага ўтиш умумлаштиришнинг юкори босқичига кўтарилганини билдиради.
Бинобарин, мазкур ҳолда мавхумлашган сонлар қайтадан мавхумлаштирилади. Умумлаштирилган нарса, ҳодисалар қайтадан умумлаштирилади, натижада “Мавхумни мавхумлаш”“умумлашмани умумлаштириш” деган илмий тушунчалар вужудга келади.
Ўсмир ўқувчилар ўрганаётган фан асослари, аввало уларнинг мавхум тафаккурини ўстиришга қаратилади. Унинг ақлий фаолияти хусусиятларидан бири -мавхум тафаккурининг ривожлантиришидир. Мактаб таълим ва мустақил билим олиш фаолияти таъсири остида ўсмирда аналитик-синтетик фаолият жадал суръат билан ривожлана бошлайди. Шунинг учун унда сабаб ва натижани изоҳлаш ўқуви мустахкамланиб боради.
Ўқувчи материалининг мухим белгиларини ажратишга, кенг маъноли умумлаштиришни малга оширишга ҳаракат қилади. Таълим жараёнида анчагина мавхум тушунчалар, масалан, математика-нуқта, чизик, тэнглик, физикада-куч, солиштирма огирлик, тезлик, ампер, вольт..., географияда -экватор, кутб, кенг лик, узунлик, зона, плато..., тарихда -қул, давр, шахсий мулк, бойлик, эксплатация ва хоказолар вужудга келади.
Ўсмирлик даврида ўқувчиларга аналитик -синтетик фаолият етарлича ривожланмагани, фикр юритиш усуллари тўлиқ эмаслиги учраб туради.