Rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti

Anionlar klassifikatsiyasi

Anionlar klassifikatsiyasi suvda erimaydigan cho’kmalar hosil qiladigan bariy va kumush tuzlari hosil qilish yotadi.
Ammo bu klassifikatsiya qat’iy klassifikatsiya emas. chunki turli avtorlar anionlarni turlicha klassifikatsiyalaydilar, masalan, Tananaev N. A. quyidagicha guruhlarga bo’ladi:
I-guruhga-oksidlovchi anionlar (MnO₄^-, CrO₄^-2, NO₃^-, MnO₄^-, NO₂^-, AsO₄^-3, [Fe(CN)₆]^-3 va boshqalar)
II-guruhga-qaytaruvchi anionlar (Cl^-, Br^-, I^-, S^-2, SO₃^-2, S₂O₃^-2, CNS^-, AsO₃^-3, [Fe(CN)₆]^-4, C₂O₄^-2 va boshqalar)
III-guruhga-indifferent anionlar (SO₄^-2, PO₄^-3, B₄O₇^-2, SiO₃^-2, CO₃^-2, F^-, CH₃COO^- va boshqalar) kiradi.
Kationlarga qarama qarshi o’laroq, anionlar ko’pincha bir-biridan ajratiladigan reaktsiyalardan ahyon-ahyonda foydalaniladi. Anionlar ko’pincha eritmani bo’lib-bo’lib analiz qilish usuli bilan topiladi. Bunda guruh reagentlari guruhlarni bir-biridan ajratish uchun emas, balki bor-yo’qligini bilish uchun foydalaniladi.

Anionlar klassifikatsiyasi jadvali

Guruh	Guruhning tavsifsi		Anionlar		Guruh reagenti
I	Bariy tuzlari suvda qiyin eriydi		SO4^-2,SO3^-2, S2O3^-2, CO3^-2, PO4^-3, AsO4^-3, AsO3^-3, BO2^- yoki B4O7^-2,CrO4^-2, F^-, SiO3^-2, C2O4^-2 va boshqalar		Neytral yoki kuchsiz ishqoriy muhitda BaCl2
III	Kumush tuzlari suvda va suyultirilgan HNO3 da qiyin eriydi	Cl^-, Br^-, I^-, S^-2, CNS^-,[Fe(CN)6]^-4, [Fe(CN)6]^-3, CN^-, BrO3^-, IO3^-, ClO^-		2 n NNO3 ishtirokida AgNO3
IIII	Bariy va kumush tuzlari suvda eriydi	NO3^-, NO2^-, CH3COO^-, SlO3^-, MnO4^-.		Guruh reagenti yo’q

NAZORAT SAVOLLARI:
1. Suyultirish chegarasi va topilish minimumini qanday usullarda aniqlash
mumkin? Javobingizni misollar bilan asoslab bering.
Sifat analizida suyultirish chegarasi va topilish minimumi qiymatlari
qanday bo’lgan reaktsiyalardan foydalanish mumkin?
2. Reaktsiyaning sezgirligi qanday omillarga bog’liq bo’ladi va sezgirlikni
oshirishning qanday usullarini bilasiz?
3. Qanday hollarda reaktsiyani amalga oshirish uchun bo’lib-bo’lib analiz
qilish usulidan foydalaniladi?
4. Sistematik analiz qilish usuli nimalardan iborat va qanday hollarda
bu usuldan foydalaniladi?
5.Guruh reagenti nima va u qanday talablarga javob berishi kerak?
6.Kationlarni analitik sinflarga bo’lishning qanday usullari mavjud va
keyingi yillarda asosan qaysi usul qo’llanilmoqda? Nima sababli?
7. Anionlarni analitik sinflarga bo’lishning qanday usullari mavjud? Misollar asosida tushuntiring.