Ўрта махсус таълим вазирлиги

Мусиқа саводи-мусиқа таълими тизимидаги муҳим жараѐн 
ҳисобланади. Ўқувчилар мусиқа тинглаш, қўшиқ куйлаш ко`никма, 
малакаларни назарий билимлар билан уйғун ўзлаштиргандагина таълим 
ҳақиқий билим олиш мақсадини ва моҳиятини ифода этади. Назарий 
билимлар фақат нота ѐзуви билан боғлиқ қоидаларни ўрганишдан иборат 
бўлиб колмай, ўқувчиларнинг умумий билим савиясини таркиб топтирувчи 
билимлар мажмуасини ташкил этади.
Мусиқанинг асл мазмуни, моҳиятини тушуниб олишга ѐрдам беради, 
нотага қараб куйлаш (варақдан куйлаш) малакаларини ҳосил қилиш ҳамда 
вокал-хор қобилиятни ўсишига олиб келади. Овозларни аниқ талаффуз 
қилиш, товуш ҳосил қилиш, ишлатиш, нафас олиш, сарфлаш, кўп овозда 
куйлаш малакаларини шакллантиради.
Мусиқа саводини ўрганишда қуйиладиган асосий метод-талаб дарс 
жараѐнида олинган мусиқий-назарий билимларни бошқа фаолиятларда-
қўшиқ куйлаш, мусиқа тинглаш ва мусиқага ритмик жўр бўлишда қўллай 
олишдан иборат. Ҳар бир фаолият ўқувчилар куйлаѐтган, жўр бўлаѐтган ѐки 
тинглаѐтган асарларнинг қайси тонликда ѐзилганлиги, асарнинг темпи, 
улчови ва ритми, шакли, динамик белгилари кабиларини аниқлашларига 
тўғри келади. Мана шу жараѐнда мусиқа саводига доир билимларга таяниб 

---

иш тутилади. 
Мусиқий-назарий билимлар саѐз ва тизимли олиб борилмаган ҳолатда 
ўқувчиларни мусиқани тўлақонли идрок етишларига еришиб бўлмайди. 
Назарий маълумотларни беришда уларни куйлаѐтган, ўрганилаѐтган (куйлаш 
учун танланган) асарлар мисолида тушунтириш, кўргазмали ва техник 
воситалардан фойдаланиш яхши натижа беради.
Мусиқа саводи фаолиятида турли мусиқий терминлар, атамалар, 
интерваллар, алтерация белгилари, динамик белгилар, оддий мусиқа 
шакллари ва жанрлари, мажор, минор ладлари ҳақидаги тушунчалар бериб 
борилади. Бу тушунчалар оддийдан мураккабга қараб узвийлик ва 
узлуксизлик тамойили асосида олиб борилади. 

---