Rivojlantirish instituti

L a zer y o rd a m id a p a y v a n d la sh va su y u q la n tirib q o p la sh
usullari 
tegishlicha ta'm irlanadigan detallarni q o ‘shim cha payvandlashda va 
detallarning yeyilgan sirtlariga k ukun q otishm ala rni suyuqlantirib 
qoplashda q o ila n a d i.
Lazer y o rd am id a payvandlash va suyuqlantirib q o p las h d a ikki 
xil: rubinli kvant n u r la n is h g e n e r a to r i va g az g e n e r a t o r i d a n
foydalaniladi. G a z g e n e ra to rid a ish jism i (gaz) sifatida k a rb o n a t 
angidrid gazi, azot va geliy a ra lash m a sid a n foydalaniladi.
L azer y o rd a m id a payvandlash va suyuqlantirib qop lash n in g
afzalliklari s h u n d a n iboratki, de ta in in g faqat p a y vandlanadigan 
joyi qiziydi, ishlov beriladigan detalga issiqlik k am keladi, shu 
tufayli term ik t a ’sir zonasi paydo boNmaydi. L azer nurini turli 
joylarga yo ‘naltirish m um kin, bu esa detaining eng noqulay joylarini 
h am payvandlash im konini beradi, payvandlash jarayonidagi ish 
u n u m i yuqori b o ‘ladi.
U izer yordam ida payvandlash usulida ishlatiladigan uskunaning 
m urakkabligi u n in g kam chiligi h iso b la n a d i. L a z er y o r d a m id a
payvandlash texnologik m a s h in a va m e x a n iz m la m i t a ’m irlashda 
istiqbolli usulidir.
P lazm ali suyuqlantirib q o p lash . 
Plazma hosil qiluvchi gaz sifatida 
argon, azot, geliy, v o d o ro d va ularning aralashm alari ishlatiladi. 
Argonli plazm a o q im i j u d a yuqori h a ro r a td a (20000 °C ga c h a), 
oqib chiqish tezligi esa tovush tezligidan katta (1200 m / s gacha) 
b o ‘ladi.
Plazmali suyuqlantirib qop lash d a suyuqlantiriladigan m aterial 
payvandlash vannasiga kukun yoki sim ko‘rinishida kiritiladi. K ukun 
payvandlash vannasiga bevosita kiritiladi yoki plazm ali o q im g a
puflanadi.
Plazm ali suyultirib q o p la s h usuli s u y u q la n tirib q o p la n g a n
m etallning yuqori sifatli b o ‘lishini t a ’m inlaydi va texnik-iqtisodiy 
k o ‘rsatkichlariga k o ‘ra b o s h q a u s u lla rd a n q o lis h m a y d i, b a ’zi 
to m o n lari bilan esa u lardan ustun h a m turadi.