Rivojlantirish instituti

Payvandlash va m etall suyultirib qoplash 
de tallarni tiklashda 
keng q o ‘llanadigan usullardandir. Payvandlash usulida detallarning 
m ex a n ik nuqsonlari (darz, yorilgan jo y la r va h o k a z o ) ni b a rta ra f 
etishda, suyuqlantirib qoplashdan esa yeyilgan ish sirtlarini t o ‘ldirib 
tiklash m aqsadida ularni metall qatlam i bilan qoplashda q o ila n a d i. 
T a ’mirlash korxonalarida payvandlash va suyuqlantirib qoplashning 
h a m dastaki, h a m m exanizatsiyalashtirilgan usullari q o ‘llanadi. 
M exanizatsiyalashtirilgan usullar ichida esa flyus ostida va him oya 
gazlari muhitida yoy yordamida avtomatik va tebranm a yoy vositasida 
suyuqlantirib qoplash usullari keng q o ‘llanadi. H o z ir detallarni 
tiklashda pa yvandlashning istiqbolli usullari hisoblangan lazerli va 
plazm ali payvandlash usullari q o ‘lla n ilm o q d a (9-jadval).
105

---

9 - j a d v a l
Payvandlanadigan detallar qirralarini payvandlashga
tayyorlash usullari
Payvand c h o k
turi
Payvand­
lanadigan 
m etallar 
qalinligi, mm
C h o k e le m e n tla rin in g eskiz va 
oM cham lari, m m
Q irraga 
ishlov b erib
CO
Q irraga
ishlov
b erm asd an
2 - 5
1-3
77777777/7777,
^ЧЧЧЧЧУчЧЧЧЧЧЧЧЧ»
V sim on
1 -1 5
7 0 -9 0 '
2 - 4
X sim on
15 d an
Q irraga ishlov 
b erm asd an
sacha 
U / / / / / / / / / / / / A
V sim on
5 - 3 0
g ach a
60-70
X
sim on
20 d a n
katta
60-70
106

---

D a v o m i
U stm a -u st
2 d a n
yuqori
(3 -5 )S
сл
T av rsim o n
12 g acha
0*
2
1<<444<4<444444V X44444444V1
Bir to m o n ig a
ishlov b e rib , 
tav rsim o n
20 gach a
50-60°
^ЧЧУ^ЧЧЧЧЧЧЧЧЧЧЧЧЧЧ^
Ik k i to m o n ig a 
ishlov b erib , 
tav rsim o n
20 d an
yuqori
5 0 - 6 0
H f t
2-4
ччччччччх^
Pilka(timoq)lar 
q o ‘yib, qizdir- 
m ay chok 
q o'yish
15 gacha
d=6-8
- Ф -
Ф -
1 2
. 
12
S h u n in g o ‘zi
15 dan 
o rtiq
ю
107

---

D etallarni tik lash d a p u r k a b q o p la s h usuli s u yuqlantirilgan 
metallni detaining yeyilgan sirtiga purkashga asoslangan. M etallni 
yoy y o rd a m id a , gaz alangasida, yuqori chastotali portlash (d eto - 
natsiya) va plazm ali suyultirib qoplash usullari mavjud.
Galvanik va kimyoviy usulda ishlov berishda metall detal sirtiga 
galvanik yoki kimyoviy y o ‘l bilan qoplanadi.