Rivojlangan darslik lotin tayyor doc

 
6.3. L. Erxardning “Iqtisodiy ravnaq” dasturi
Ikkinchi Jahon urushi natijasida Germaniya katta talofotlarga uchrab 
iqtisodiyoti chuqur tushkunlik darajasida edi. Xududlari esa assoan ikki bo`lakka, 
ya’ni G`arbiy va Sharqiy qismlarga bo`linib ketgan edi. Sharqiy qismi sobiq sovet 
tizimi asoratida bo`lib, bunda iqtisodiy yo`nalish sotsializm g`oyasi asosida 
ijtimoiylik hukmronligi tiklana boshlaydi. G`arbiy Germaniya esa kapitalistik 
iqtisodiy tamoyillar asosida tiklanadi. 
G`arbiy Germaniya uch zonaga bo`linib, AQSH, Angliya va Fransiya 
okkupatsiya hokimligi asosida bo`lgan. AQSH va Angliya zonalari qo`shilib, 
bizoniya tashkil etiladi. Bunga G`arbiy Germaniya xududining asosiy qismi kiradi. 

---

165
Iqtisodiy tiklanish umuman “Marshall rejasi” asosida amalga oshib, jarayon juda 
tezlik bilan davom etadi.
Bunda o`sha vaqt iqtisodiyot vaziri, so`ngra Germaniya Prezidenti Lyudvig 
Erxard dasturi va bevosita boshchiligi asosida amalga oshirilgan neoliberallik 
tamoyillidagi “ijtimoiy bozor xo`jaligi” kon
ц
ep
ц
yaisi asos bo`lib hisoblangan. Bunda 
erkin bozor iqtisodiyoti, davlat yordamida turli aholi tabaqalari o`rtasidagi 
daromadlar farqini tenglashtirish, davlat ijtimoiy himoya tizimini rivojlantirish va 
bozor iqtisodiga ma’lum darajada haqqoniyat kiritish ko`zda tutiladi.
Bunday iqtisodiy siyosat asosida quyidagi tamoyillar yotadi: davlat bevosita 
xo`jalik jarayonlarini tartibga solish bilan shug`ullanmaydi, lekin xususiy 
sub’ektlarning erkin raqobat sharoitlarini belgilaydi va sharoitlar chegarasini 
o`rnatadi. Bunday tartibni o`rnatish uchun harakatga layoqatli, ammo davlat ta’sirida 
bo`lmagan baholar tizimi, pul muomala turg`unligi, ochiq bozorlar, xususiy mulk, 
javobgarlik normalari, shartnomalar tuzish erkinligi, mamlakatda iqtisodiy 
siyosatning 
turg`unligi 
mavjudligi talab etiladi. Bu 
tamoyillar bozor munosabatlari 
tug`diradigan 
ijtimoiy 
tengsizlikni 
yumshatuvchi 
kuchli dalvat ijtimoiy siyosati 
bilan to`ldirib turilishi zarur. 
Shunday 
qilib, 
eski 
erkin 
bozorning 
liberal 
g`oyalari 
yangilari 
bilan 
to`ldirilib, 
davlatning 
ijtimoiy 
muammolarini xal qilishdagi 
javobgarligi 
qo`shilib, 
bu 
siyosatga yangi liberalizm deb 
nom beriladi.