Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Lateral fikrlashning o‘ziga xos namunasi:

Bir kuni siz do‘stlaringiz bilan tennis o‘ynadingiz, uyga kel- ganingizda juda chanqadingiz. Siz oshxonaga kirdingiz va muzlat- gichdan bir shisha ichimlik suvini oldingiz. Biroq siz ochqichni topa olmadingiz. Yechimlar chanqoqni qanday qondirishga qa-

75

ratilgan. Bunday yechimlar ehtiyojni qondirish bo‘yicha ma’lum nazariyalar, bilim va tajribalarni qayta ishlash natijasidir. Siz ehti- yojni qondirishga turli yo‘nalishlarda hujum qila boshlaysiz. Shun- ing uchun ushbu yechimlar guruhi lateral fikrlash natijasida hosil bo‘ladi.
Ehtimoliy yechimlar quyidagicha:
− boshqa biron narsani iching, masalan oddiy jo‘mrakdan oqa- yotgan suv;
− do‘kondan ichimlik sotib oling;
− o‘rniga bir oz meva bor;
− uyda boshqa ichimliklarni qidirishni davom eting va
− boshqalar.

Lateral fikrlash bo‘yicha umumiy xulosa:

Noan’anaviy usullar yoki odatda, mantiqiy fikrlash e’tiborsiz qoldiradigan elementlar orqali hal qilinmaydigan muammoni hal qilishga intiladigan fikrlash usuli. Tez o‘zgaruvchan tendensiyalar, qattiq raqobat va byudjetga qaramasdan mo‘jizalar yaratish zaru- rati bilan duch kelganingizda, siz lateral fikrlashingiz kerak. Ilg‘or g‘oyalarni ishlab chiqish omad yoki majburlash kabi harakatlarn- ing natijasi bo‘lishi shart emas. Lateral fikrlash, shuningdek, kun- dalik muammolardan tashqarida strategik rejalashtirish va noodatiy yondashuv orqali fikrlashga yordam beradi.


Nazorat va muhokama uchun savollar

1. 
   Vertikal fikrlash (VF) deganda nimani tushunasiz?
   
2. 
   Lateral fikrlash (LF) deganda nimani tushunasiz?
   
3. 
   VF va LF ning ahamiyati nimalardan iborat?
   
4. 
   VF va LF ning xususiyatlarini tushuntiring.
   

76