Buxoro davlat universiteti 9-3 iqts 20 guruh talabasi uzoqov dilshodning marketing fanidan mustaqil ta’lim ishi

Buxoro davlat universiteti 9-3 iqts 20 guruh talabasi uzoqov dilshodning marketing fanidan mustaqil ta’lim ishi

Sotishni rag`batlantirish

mahsulotning sotilishiga undovchi qisqa muddatli tadbirlar tushuniladi. Agar reklamaning chaqirig’i: "Bizning mahsulotni sotib oling" bo’lsa, sotishni rag’batlantirishning chaqirig’i esa: "Uni hoziroq sotib oling"dan iboratdir. Marketingda kommunikatsion siyosatning muhim elementlaridan biri sotishni rag’batlantirish hisoblanadi. 

Ishlab chiqaruvchilarnig savdo persanaliga yo`naltirilgan

• • eng yaxshi sotuvchilar uchun bonuslar;
•  • eng yaxshi sotuvchilarga qo‘shimcha dam olish kunlarini taqdim etish;
•  • Kompaniya hisobidan yetakchi ishchilar uchun dam olish sayohatlarini tashkil etish;
•  • g‘oliblarni taqdirlash bilan sotuvchilar tanlovlari;
•  • etakchi ishchilarning kompaniya foydasida ishtirokini kengaytirish;

Sotishni tashkil etish va ragʼbatlantirish

• Molni sotish chogʼida marketing mutaxassisining vazifasi sotishning maqbul usulini tanlash va sotishni ragʼbatlantirishning samarador usullarini topishdan iboratdir.
• Rivojlangan kapitalistik mamlakatlarda isteʼmol mollarining asosiy qismi (60-90%) chakana savdo orqali sotiladi. Xaridorni jalb etish uchun narxni kamaytirib sotishdan, kreditga, yakka tadbirdagi byurtma asosida, turli konsulьtativ, tuzatish, namoyish etish xizmati koʼrsatgan holda sotishdan foydalaniladi. Odatda xaridor unga yoqmagan molni doʼkonga qaytarib berishi yoki boshqasiga almashtirish mumkin. Taʼzan mollapr ularga nisbatan talabni tekshirish maqsadida tekinga beriladi ham. Sanoat firmalarining doʼkonlari oʼziga xos tadqiqotgohlardir. Firma ular yordamida bozor va isteʼmolchilarning potentsial imkoniyatlarini oʼrganadi, ularning yangi mollarga boʼlgan munosabatini tahlil qiladi. Isteʼmol mahsulotini sotishda kataloglarga, telefon orqali buyurtmalarga asoslanib sotish singari ilgʼor shakllar keng qoʼllaniladi.

Sotishni rag‘batlantirish – marketing kompaniyalarining asosiy elementi bo‘lib, iste’molchilar va savdo korxonalariga ayrim tovar va xizmatlarni sotishni tezlashtirish va ko‘paytirishga xizmat qiluvchi turli xil asosan qisqa muddatli uyg‘otuvchi vositalarni qo‘llashni ko‘zda tutadi.Reklama tovarlarni xarid qilish uchun asosni taklif etsa, sotishni rag‘batlantirish esa uni rag‘batlantiradi

• Sotishni rag‘batlantirish – marketing kompaniyalarining asosiy elementi bo‘lib, iste’molchilar va savdo korxonalariga ayrim tovar va xizmatlarni sotishni tezlashtirish va ko‘paytirishga xizmat qiluvchi turli xil asosan qisqa muddatli uyg‘otuvchi vositalarni qo‘llashni ko‘zda tutadi.Reklama tovarlarni xarid qilish uchun asosni taklif etsa, sotishni rag‘batlantirish esa uni rag‘batlantiradi

Xaridorlarni rag’batlantirish 

• Xaridorlarni rag’batlantirish asosan xaridorlarning ko’proq miqdordagi tovar sotib olishlariga qaratiladi. Xaridorlarni rag’batlantirish usullari juda xilma-xil va ular tobora kengayib bormoqda. Ko’pchilik hollarda xaridorlarni rag’batlantirishning quyidagi usullari qo’llaniladi: kuponlardan foydalanish; pasaytirilgan narx bilan sotish; tovar narxining ma'lum bir qismini qaytarib berish; mukofotlar berish; lotereya, konkurs va o’yinlar o’tkazish; tovar namunalarini bepul berish; tovar namunalarini bepul sinab ko’rish va boshqalar.

Sotuvchilarni rag’batlantirish 

• Sotuvchilarni rag’batlantirish deganda ulgurji va chakana savdo bilan shug’ullanuvchilarga tovarlar narxini pasaytirib sotish (chegirma berish); ma'lum bir miqdordagi tovarlarni bepul berish (agar ular xarid qilayotgan tovar ma'lum bir me'yordan oshsa), mukofotlar berish va boshqalar tushuniladi.

Sotishni rag`batlantirishnig asosiy maqsadi

• yangi mijozlarni jalb qilish
• Mavjud iste’molchilarni ko‘proq mahsulot sotib olishga undash
• Mavjud mijozlarni ushlab turish
• mahsulot iste’molini ko‘paytirish
• mijozlarni ishlab chiqaruvchi uchun yanada sifatli yoki tejamkor bo‘lgan mahsulotdan foydalanishga undash
• yangi mahsulotni taqdim etishga ko‘maklashish
• ushbu mahsulotni keyingi xaridlarini rag‘batlantirish

Sotishni rag`batlantirish yo`nalishlari

• Yakuniy iste`molchiga yo`naltirilgan
• Savdo vakiliga yo`naltirilgan
• Ishlab chiqaruvchilarnig savdo persanaliga yo`naltirilgan

Yakuniy iste`molchiga yo`naltirilgan

• - tovarlarning kelishilgan miqdorini sotib olish sharti bilan taqdim etiladigan chegirmalar.
• - Doimiy mijozlarga taqdim etiladigan bonusli chegirmalar.
• - Mavsumiy chegirmalar va mavsumiy savdo chegirmalari.
• - Muayyan holatga chegirmalar (kompaniyaning yilligi, milliy bayram va boshqalar).
• - Iste’molchilarning ayrim toifalari uchun chegirmalar (bolalar, harbiy xizmatchilar, talabalar va boshqalar).
• - Kompaniya yangi mahsulotni ommaviy ishlab chiqarishga o‘tganda, eskirgan mahsulot modellarida chegirmalar.
• - tovarlarni naqd pulga sotib olishda chegirmalar ("naqd pul").
• yangi mahsulotni sotib olishda chegirmalar tovarlarning eski modeli (savdo deb ataladigan) ijaraga berilishi sharti bilan;
• - chegirmalar "tezkor savdo«;
•  - Yomon ob-havo chegirmalari, yomg‘irga, bo‘ronga va hokazolarga qaramay do‘konlarga kelgan xaridorlarni rag‘batlantirishi kerak;