Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi navoiy davlat konchilik

Nazorat va muhokama savollari

1. 
   Signal manbai sifatida ishlatiladigan „Oq shovqin“ni tushuntiring.
   
2. 
   Ma’lum korrelatsion funksiya bo‘yicha tasodifiy jarayonlarning spektral zichligini hisoblash tartibini tushuntiring.
   
3. 
   Tasodifiy jarayonlarning spektral zichligini baholashda Furye almashtirishidan qanday foydalaniladi?
   
4. 
   Tasodifiy jarayonlarning spektral zichligi bahosini qanday silliqlantiriladi?
   

MA’RUZA №18


TASODIFIY TA’SIRLARDA BO‘LGAN CHIZIQLI SISTEMALARNI HISOBLASH. DISKRET TIZIMLARNI SINTEZ QILISH


Reja:

1. 
   Diskret tizimlarni sintez qilish
   
2. 
   Diskret tizimni uzluksiz ekvivalent tizimga almashtirish.
   
3. 
   Minimal o‘rtacha kvadratik xatoli chiziqli sistemalarning sintezi
   

1. 
   Diskret tizimlarni sintez qilish
   

Diskret tizimlarni sintez qilishda qo‘yiladigan masala uzluksiz tizimlarnikidan farq qilmaydi, ya’ni boshqarish sifatining talab etilgan ko‘rsatgichlarini ta’minlash kerak. Uzluksiz tizimlarda bu maqsadga yetish uchun boshqaruv konturiga analogli rostlagichlar yoki korrektlovchi qurilmalar ulanadi. Bunda ulanish joyi, dinamik struktura va parametrlari aniqlanadi. Diskret tizimlarda sintezning imkoniyatlari keng, chunki analogli rostlagichlardan tashqari diskret rostlagichlar va korrektirovkalovchi qurilmalardan foydalanish mumkin, hisoblash texnikasidan foydalanganda esa korreksiyalash uchun hisoblash algoritmlari qo‘llanadi.

2. 
   Diskret tizimni uzluksiz ekvivalent tizimga almashtirish
   

Korreksiyalovchi diskret tizimning ikkita strukturaviy sxemasini ko‘rib chiqamiz (9.1 - rasm).

а _





b _





9.1- rasm. Korreksiyalanuvchi diskret tizimlarning strukturaviy sxemasi: a – kalitning kirish joyida korreksiyalash; b – uzluksiz qismning kirish joyida korreksiyalash.
Sistemaning birinchi turi (9.1,a-rasm) xatolikning uzluksiz signali va uzluksiz chiqish signali bilan xarakterlanadi. Shuning uchun korrektirovkalash qirilmalarini sintez qilishda uzluksiz tizimlar usulidan bevosita foydalanish mumkin.
Ikkinchi tur tizimlarda (9.1,b-rasm) masala murakkablashadi. Muhandislik amaliyotida bunday strukturaviy sxema odatda, ekvivalent uzluksiz sxemaga keltiriladi. Bunda quyidagi o‘zgartishlarga asoslaniladi:
 ^ 
X ^* ( p)  _ x(kT )e^{ pkT} , X ( p)  _ x(t)e^{ pt}dt  _ x(kT )e^{ pkT}T.

k 0
₀ k 0
(9.1)

Quyidagi ifodani ideal impulsli elementning modeli deb hisoblash mumkin.

^KIIE ^
X ^* ( p)


X ( p)
 ¹ .
T

Nolinchi tartibli ekstropolyator uchun

^KShQ
_{1  e} pT
( p)  .