|
Мезонлар
|
Мазмуни
|
1.
|
Билиш
|
Bilimdan xabardor qilingan bo'lish ular assimilyatsiya eslab qoling
tutish, yana eslamoq qabul qilmoq ifodalaydi
|
2.
|
Tushunish
|
Bilim yuzadan o'ylash yuz ifodalari yurish, nazariya
hol ishga tushirildi migratsiya mantiq assimilyatsiya
|
3.
|
Ilova
|
Bilim operatsiya (amaliy harakatlar) ilova
|
4.
|
Tahlil
|
Мавжуд билимларга таянган ҳолда яхлит, бир бутун объект, ҳодиса, воқелик ва жараённи таркибий элементларга ажратган ҳолда
ўрганиш, жузъий хулоса чиқариш
|
5.
|
Синтез
|
Мавжуд билимларга таянган ҳолда айрим, алоҳида таркибий элементлар асосида яхлит, бир бутун объект, ҳодиса, воқелик ва
jarayon haqida umumiy xulosa qazib olish
|
6.
|
Narxi
|
Shaxsdan nazariya bilim ikkalasi ham amaliy mahorat, ko'nikmalar
mulkni baholash
|
“Б.Блум таксономияси” мавзусидаги ўқув ахборотининг кластердаги ифодаси
Иерархия
Тавсифлаш Туркумлаштириш
Қонун Мураккаблашув
Объектлар
Тизимлаштириш
Тартиб билан жойлаштириш
Д.Кратвол ва бошқалар
1960 йил
Хабардор
Даражалар
Таксономия
АҚШ
1956 йил
Ўзаро боғлиқлик
Б.Блум таксономияси
Тартибга солиш
Педагогик таксономия
Билим
Баҳолаш
Кўникма
Баҳоланади
Малака
Алоҳида
бўлиш Ўзлаштириш
Билим Билиш
Ёдда
тутиш Қайта ёдга олиш
Синтез
к а т е
г билим
о
р
таркибий элемент
Яхлит, бир бутун
Умумий
Фикрлаш
Мушоҳада юритиш
Назария
Тушуниш
Билим
и я
Қўллаш
Анализ
Таркибий элемент
хулоса
Объект (ҳодиса, воқелик, жараён)
+
амалиёт
Амалиётда қўллаш
Ўрганиш
Жузъий хулоса
Махсус тестлар билан ишлаш. Педагогларни қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш курсларида тингловчиларда креативлик қобилияти ва сифатлари мавжудлигини аниқлашда П.Торренснинг “Тугалланмаган расмлар” тестидан фойдаланиш самарали натижаларни беради.
Bu sinov quyida zarbalar dan iborat noaniq tavsiflardan iborat va ularni tomoshabinlarga yo'q qilish topshiriq beriladi:
OTM o‘qituvchilarini qayta tayyorlash va malakasini oshirish Arizani topshirish jarayonida Torrensning "Tugallanmagan rasmlar" testida tomoshabinlarning ko'plab takliflari qo'llanildi. Berilgan takliflar tinglash va tarbiyachilarning ijodiy fazilatlarga egalik darajasi va ularning tasavvuri darajasini aks ettiradi.
Интерфаол методлардан фойдаланиш. Машғулотларда интерфаол метод (стратегия, графикр органайзер)лар билан ишлаш талабалар томонидан ўқув ахборотларини тизимли, яхлит ҳолда ўзлаштириш имкониятини яратади. Қолаверса, интерфаол методлар ёрдамида талабалар ўқув ахборотлари билан ишлашда билимларни таҳлил қилиш, синтезлаш, муҳим тушунчаларни тизимлаштириш, объект, жараён, фаолият, воқеа, ҳодисаларнинг умумий моҳиятини аниқ ифодалаш каби кўникма, малакаларни ўзлаштиришга муваффақ бўлади.
Talabalar pedagogika fanlari va talabalarini o‘qitishda ijodiy va kasbiy ko‘nikmalarni shakllantirishda, OTM o‘qituvchilarini qayta tayyorlash va malakasini oshirishda ijodiy usullardan, interfaol usullardan foydalana oladilar. Misollar keltirilgan.
“Синквейн” стратегияси. Ж.Стилл, К.Мередис, Ч.Темил томонидан ишлаб чиқилган “Ўқиш ва ёзиш асосида танқидий фикрлашни ривожлантириш дастури”да ҳар бир ўқувчи (талаба) ва ўқувчи (талаба)лар гуруҳларининг фикрлаш фаоллигини ошириш, уларда танқидий фикрлаш қобилиятини ривожлантириш учун “Синквейн” стратегиясини қўллаш самарали эканлиги айтилади.
Бу ўринда стратегиянинг моҳияти билан танишиб ўтиш мақсадга мувофиқдир.
Sinxronizatsiyani yaratish murakkab jarayon bo'lib, uni samarali tashkil etish uchun ma'lum qoidalarga rioya qilishni talab qiladi. Odatda, sinxron shakllanish besh bosqichma-bosqich harakatlar shakllangan fe'l orqali amalga oshirildi oshiriladi. Misol uchun:
“Синквейн” стратегиясини қўллашга доир мисол “Word матн муҳаррири”нинг “Синквейн” стратегияси ёрдамида ёритилган
моҳияти
Venn diagrammasi grafik organizatori (VG) o‘quvchilarda mavzuga analitik yondashish va alohida bo‘limlar asosida mavzuning umumiy mohiyatini sintez qilish qobiliyatini rivojlantirishga qaratilgan. U kichik guruhlarni shakllantirishga asoslangan aniq sxemaga amal qiladi amalga oshirildi oshiriladi. Yozish doska uzaro tenge to'rtta bo'lakka va har bir qismga quyidagi sxema chiziladi:
ГО талабалар томонидан ўзлаштирилган ўзаро яқин назарий билим, маълумот ёки далилларни қиёсий таҳлил этишга ёрдам беради. Ундан муайян бўлим ёки боблар бўйича якуний дарсларни ташкил этишда фойдаланиш янада самаралидир. Уни қўллаш босқичлари қуйидагилардан иборат:
ГОни қўллаш жараёнида ҳар бир гуруҳ муайян мавзуга оид топшириқларни бажаради. Талабалар эътиборига қуйидаги жадвални тақдим этиш мумкин:
Гуруҳлар
|
Диаграмманинг
тартиб рақами
|
Topshiriqlar mazmuni
|
1- guruh
|
1-rasm
|
|
2-rasm
|
|
3-rasm
|
|
2-guruh
|
1-rasm
|
|
2-rasm
|
|
3-rasm
|
|
3-guruh
|
1-rasm
|
|
2-rasm
|
|
3-rasm
|
|
4-guruh
|
1-rasm
|
|
2-rasm
|
|
3-rasm
|
|
“Venn diagramma ” topshirmoq yoqilgan misollar "Ta'lim va “Ta’lim jarayonining mohiyati” mavzusidagi Venn diagrammasi.
Ta'lim jarayon:
Ilmiy bilim beriladi.
O'qituvchilar va talabalar ishtirok etadilar etadi.
Uzluksiz ta'lim
aniq bosqichini aks ettiradi.
Reyting testi ta'lim natija
eslatmalar.
Natija belgilangan muddatlarda
ko'rish uchun mumkin.
Natija - axborotga kirish
General jihatlari
2. Shaxsni shakllantirishga xizmat qiladi .
Ishtirok etishda tashkil etilgan shakllanadi.
bo'yicha o'zaro farq qiladi.
Turli asboblar yordamida saqlangan
natijasi aniqlanadi.
Albatta natijalarni kafolatlaydi .
Natija - har tomondan
rivojlangan, komil inson
Тарбия жараёни:
Ахлоқий сифатлар
шакллантирилади.
Тарбиячи ва тарбияланувчилар
иштирок этади.
Узоқ муддатли.
Натижани қисқа муддатда кўриш мумкин эмас.
Ташхис шахснинг тарбияланганлик
даражасини белгилайди.
Натижа – шахснинг
ижтимоий онг ва ахлоқий сифатларга эга бўлиши
“Power Point ва Exzel дастурларини қиёсий ўрганиш” мавзусидаги Венн диаграммаси
Power Point дастурига хос хусусий жиҳатлар:
Амалий дастур.
Кўргазмали графика.
Microsoft Office пакетига
тегишли.
Windows муҳитида ишлайдиган
дастурий восита.
Универсал.
Кенг имкониятларга
эга.
Слайдларни яратиш имконини беради.
Матн, расм, чизма,
графиклар, овоз, анимация эффектлари, видеоролик ва бошқалардан ташкил топган.
У ёрдамида кўргазмали қуролларни
яратиш мумкин.
Маълумотлар базаси сифатида ҳам қўлланилади.
Мультимедиа
Умумий жиҳатлар:
Компьютер дастури.
Microsoft Office пакетига тегишли.
Аниқ вазифани бажаришга хизмат
қилади.
Keng imkoniyatlarga
egasi.
Samarali ishlash uchun Yordam
beradi.
Ma'lumotlarni uzoq muddatli saqlash
mumkin.
Ularda mavjud ishlashi ma'lum mahorat,
malaka talab qiladi etadi.
Ma'lumotlarni qayta ishlashda
samarali
Excel дастурига хос хусусий жиҳатлар:
Электрон жадвал.
Microsoft Office пакетига тегишли.
Ҳисоб ишларини амалга оширишга ёрдам
беради.
Маълумотларни қайта ишлашда
самарали.
Ҳисоблаш самарадорлигини
оширади.
Унда файллар .xls кенгайтмасига эга.
У иш китоби – Workbook.
Ҳар бир иш китобида бир неча
“иш қоғози” мавжуд.
Уларнинг хар бирига 1 тадан то 255 тагача электрон жадвал жойлаштириш
мумкин.
Иш қоғозларига Лист1, Лист2 ва ҳоказо тарзида ном берилади.
Қаторлар сонлар, устунлар эса А, В, С, ...Z,
АА, В,... каби лотин харфлари
“Барча омилларни ҳисобга ол!” (БОҲО) методи. БОҲО – шахс эътиборини муайян омилларга қаратишга хизмат қилувчи метод. Уни қўллашдан кўзланган мақсад шахс онгини ривожлантириш, тасаввурини кенгайтириш, тафаккурини бойитишдир. Метод аниқ мақсад асосида қўлланилса, унинг самарадорлиги шунча юқори бўлади. Агар талаба у ёки бу фикрни очиқ айтишга тортинса, у ҳолда методни қўллаш ҳеч қандай самара бермайди.
Машғулотлар жараёнида методдан фойдаланишда қуйидаги саволларга жавоб топган ҳолда мавзуни самарали ўзлаштириш имконини берадиган омилларнинг рўйхатини тузиб олиш мақсадга мувофиқдир:
“Барча омилларни ҳисобга ол!” (БОҲО) методини қўллашга оид
Do'stlaringiz bilan baham: |
