Республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

Умумий юклама, соат

Ҳаммаси	Дарслар тури бўйича соатлар тақсимоти						Мустақил иш
	Жами	Назарий (маъруза)	Амалий	Лаборатория	Семинар	Курс иши (лойихаси)
I-Бўлим. Пулнинг келиб чиқиши ва унинг эволюцияси		62	44	14	30				18
1.1	Пулнинг зарурлиги ва моҳияти	4	2	2					2
1.2	Пулнинг турлари	2	2		2
1.3	Пулнинг вазифалари	2	2		2
1.4	Ўзбекистон Республикасининг пул тизими	6	4	2	2				2
1.5	Пул айланмаси ва унинг тузилиши	6	4		4				2
1.6	Инфляция	6	4	2	2				2
1.7	Пул муомаласини барқарорлаштириш	8	6	2	4				2
1.8	Халқаро ва миллий валюта тизимлари	6	4	2	2				2
1.9	Валюта курси ва унга таъсир қилувчи омиллар	6	4		4				2
1.10	Валюта инқирозлари ва уларнинг шакллари	8	6	2	4				2
1.11	Халқаро ҳисоб-китоблар	8	6	2	4				2
II-Бўлим. Кредит ва банк тизими		52	36	10	26				16
2.1	Кредитнинг зарурлиги, моҳияти ва функциялари	8	6	2	4				2
2.2	Ўзбекистон Республикаси кредит тизими	6	4		4				2
2.3	Кредит шакллари ва улардан мамлакат иқтисодиётини ривожлантиришда фойдаланиш	4	2	2					2
2.4	Кредитлаш жараёни ва уни ташкил қилиш асослари	6	4	2	2				2
2.5	Халқаро кредит ва кредит муносабатлари	6	4		4				2
2.6	Банкнинг моҳияти ва банк тизими	6	4	2	2				2
2.7	Марказий банк ва унинг операциялари	6	4		4				2
2.8	Тижорат банклари ва уларнинг функциялари	4	2	2					2
2.9	Банкнинг пассив, актив ва бошқа операциялари	6	6		6
	ЖАМИ	114	80	24	56	-	-	-	34

2. Фаннинг назарий машғулотлари мавзулари.

1.1-мавзу. Пулнинг зарурлиги ва моҳияти (2 соат).

Пулнинг моҳияти ва унинг хусусиятлари. Пулнинг келиб чиқиши тўғрисидаги ғоялар. Пулнинг келиб чиқиши ва ривожланишини тадқиқ қилган олимлар ва уларнинг қарашлари. Пул товар қийматининг умумий эквиваленти сифатида. Бозор иқтисодиёти шароитида товар ишлаб чиқариш ва хизматлар кўрсатишнинг ўзига хос хусусиятлари. Пул муносабатларининг бозор муносабатларига мувофиқлашуви.
1.4-мавзу. Ўзбекистон Республикасининг пул тизими (2 соат).
Пул тизими хақида умумий тушунча. Пул тизимининг турлари. Биметаллизм ва монометаллизмларнинг моҳияти. Биринчи металл пулларни пайдо бўлиши. Ўзбекистон Республикасида пул тизими ва унинг ривожланиш тарихи. Ўзбекистон Республикасида мустақил пул тизимининг жорий қилиниши. 1991-1993 йиллардаги пул муомаласи. Сўмнинг муомалага киритилиши. 1994 йилдаги пул ислоҳоти.
1.6-мавзу. Инфляция (2 соат).
Инфляция сўзининг маъноси. Инфляцияни вужудга келиш тарихи. Инфляцияни вужудга келиш сабаблари. Инфляцияни юзага келтирувчи ички ва ташқи омиллар. Инфляциянинг турлари ва шакллари. Муомаладаги пул массаси ва уни бошқариш. Инфляциянинг ижтимоий-иқтисодий оқибатлари. Ўзбекистон Республикасидаги инфляцияни ўзига хос хусусиятлари.

1.7-мавзу. Пул муомаласини барқарорлаштириш. (2 соат).

Пул муомаласи қонуни. Муомаладаги пул миқдорига икки омилнинг таъсири. Пул агрегатлари, уларга тавсифнома ва пулни тартибга солиш амалиётида қўлланилиши. Ўзбекистонда пул агрегатлари ва уларнинг хусусиятлари.
Пул муомаласини тартибга солишнинг моҳияти. Пул муомаласини барқарорлаштириш ва инфляцияни бартараф қилиш йўллари. Пул ислоҳотлари ва унинг пул муомаласини барқарорлаштиришдаги ўрни.
1.8-мавзу. Халқаро ва миллий ваюта тизимлари (2 соат).
Валюта ва валюта муносабатлари тушунчаси, уларнинг асосий иштирокчилари. Валюта муносабатларининг давлат томонидан тартибга солиниши. Валюта сиёсати тушунчаси, мақсадлари ва шакллари.
Олтиннинг халқаро валюта муносабатлардаги аҳамияти. Олтин демонетизацияси. Ўзбекистон Республикасида валюта муносабатлари ва уларни тартибга солиб турувчи қонун-қоидалар. Валюта тизими тушунчаси. Жаҳон ва ҳудудий валюта тизимлари ва уларнинг элементлари. Жаҳон валюта тизимининг эволюцияси, 1867 йил Бреттон-Вудс валюта тизимлари. 1976-1978 й.й. Ямайка ва 1979 йил Европа валюта тизимлари.
Миллий валюта тизмилари. Уларнинг халқаро ваюта тизими билан ўзаро боғлиқлиги. Халқаро ҳисоб-китобларда олтин-валюта заҳиралари.
1.10-мавзу. Валюта инқирозлари ва уларнинг шакллари (2 соат).
Валюта инқирози, унинг моҳияти, келиб чиқиш сабабларии ва турлари. Валюта инқирозида валюта курсларининг ўзгариши ва валютани бошқариш сиёсати.
1.11-мавзу. Халқаро ҳисоб-китоблар (2 соат).
Халқаро ҳисоб-китоблар хақида тушунча. Ташқи иқтисодий шартномалардаги валюта-молиявий ва тўлов шартлари. Халқаро ҳисоб китобларнинг асосий шакллари ва уларнинг тавсифи. Халқаро ҳисоб-китобларда SWIFT тизими.
2.1-мавзу. Кредитнинг зарурлиги, моҳияти ва функциялари (2 соат).
Кредит муносабатларининг тарихий ривожланиши. Ҳозирги кундаги кредит муносабатларининг асосий белгилари. Фондлар (капитал) айланишининг ўзига хос хусусиятлари ва кредит зарурлигининг бошқа омиллари. Кредит тамойиллари. Кредит муносабатларининг субъектлари ва объектлари. Кредитнинг функциялари. Кредит ва унинг бозор иқтисодиётидаги роли.
2.3-мавзу. Кредит шакллари ва улардан мамлакат, иқтисодиётини ривожлантиришда фойдаланиш (2 соат).
Кредит шакллари ва қўлланилиш хусусиятлари. Тижорат кредити тушунчаси. Тижорат кредити бериш усуллари. Банк кредити тушунчаси. Истеъмол кредити. Халқаро кредит. Давлат кредити. Тўлов инқирозини олдини олишда кредитдан фойдаланиш.
2.4-мавзу. Кредитлаш жараёни ва уни ташкил қилиш асослари (2 соат).
Банкнинг кредит операциялари ва уларнинг хусусиятлари. Қисқа муддатли кредитни ўз вақтида қайтарилишини таъминлашда банк назоратининг роли. Кредит мониторинги ва уни амалга оширилиши. Кредит шартномасининг мазмуни ва моҳияти. Кредит шартномасининг таркибий қисмлари. Айланма маблағларни ва уларни ташкил этишда банк кредитининг роли. Кредитлаш услублари ва ссуда ҳисобварақларининг шакллари. Кредитлаш лимитлари.
2.6-мавзу. Банкнинг моҳияти ва банк тизими (2 соат).
Банкларнинг вужудга келиш тарихи. Банк тизими ва унинг ривожланиш босқичлари. Банкларнинг турлари. Ўзбекистон Республикаси банк тизими, унинг поғоналари, мақсад ва вазифалари, иқтисодиётдаги ўрни.
2.8-мавзу. Тижорат банклари ва уларнинг функциялари (2 соат).
Тижорат банкларининг вақтинча бўш турган маблағларни йиғиш ва капиталга айлантириш функцияси, кредит муносабатларига воситачилик қилиш функцияси, тўлов жараёнларида воситачилик қилиш функцияси, муомалага кредит воситаларини чиқариш функцияси. Банк фаолиятини ташкил қилишнинг иқтисодий ва хуқуқий асослари. Тижорат банкини ташкил қилиш ва бошқариш тизими.
3. Фаннинг амалий машғулотлари мавзулари


1.2-мавзу. Пулнинг турлари (2 соат).

Муомалада мавжуд пулнинг турлари. Ҳақиқий пуллар ва ҳақиқий пул издошлари-қиймат белгилари. Қоғоз пуллар юзага келишининг босқичлари. Металл пулларнинг муомаладан чиқиб бориши сабаблари ва қоғоз пулларнинг афзалликлари. Кредит пулларнинг вужудга келиши сабаблари ва унинг турлари. Чекларнинг турлари ва замонавий кредит воситалари.

1.3-мавзу. Пулнинг вазифалари (2 соат).

Пулнинг вазифалари ва уларга тавсиф. Пул қиймат ўлчови, муомала воситаси, тўлов воситаси сифатида. Пул жамғарма воситаси. Пул функцияларининг ўзаро боғлиқлиги. Пулнинг иқтисодиётдаги роли. ЯИМ ва пул барқарорлиги. Пулнинг жаҳон пули функцияси.
1.4-мавзу. Ўзбекистон Республикасининг пул тизими (2 соат).
Пул тизими ва унинг асосий элементлари. Ўзбекистонда мустақилликдан олдин ва мустақилликдан сўнг ўтказилган пул ислоҳотларининг мазмуни ва натижаси. Ўзбекистон Республикаси пул тизимининг амалдаги ҳолати ва асосий мақсади.