Республика илмий-амалий масофавий онлайн конференцияси

TA’LIM SIFATINI OSHIRISHDA SIFATLI, MAKTAB DASLIKLARIGA UZVIY BOG’LIQ

Daminov Otabek Abdualimovich
Sirdaryo VXTXQTMOHM Aniq va tabiiy fanlar
metodikasi kafedrasi kata o’qituvchisi
e-mail: [e-mail]
Ta’lim sifatini oshirishda sifatli, mukammal maktab darsliklari asosiy o‘rinda turadi. Darsliklar o‘qituvchi nimani o‘qitishini va o‘quvchi nimalarni o‘rganishini belgilab beradi. O‘qituvchida sinfga olib kelish uchun darslikdan boshqa o‘quv materiallarini izlash yoki yaratishga vaqt, kuch, xohish yoki tajriba bo‘lmasligi mumkin. Kam daromadli oilalarda darslik bola o‘qishi mumkin bo‘lgan yagona kitob bo‘lishi ham ehtimoldan holi emas. Darsliklar baholash tizimida ham bevosita ta’sir kuchiga ega. Oliy o‘quv yurtlariga kirish imtixoni savollarini tuzishda DTM ham baholash tizimini beliglovchi asosiy vositalardan biri sifatida maktab darslilaridan foydalanishadi. Shunday ekan maktab darsliklari mazmuni, sifatini yaxshilash bugungi kunning dolzarb masalalaridan biriga aylangan.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 5-sentyabrdagi “Xalq ta’limi tizimiga boshqaruvning yangi tamoyillarini joriy etish chora tadbirlari to‘g‘risida”gi №3931 qarorinig 3-ilovasi bilan “2018-2021-yillardagi O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi tizimini yanada takomillashtirish chora tadbirlari” dasturi, Vazirlar Mahkamasining 2019 yil 5 apreldagi 281-sonli qarori bilan tasdiqlangan muqobil darsliklar to‘g‘risidagi nizom, xalq ta’limi vazirining 2018 yil 26 noyabrdagi 291-sonli «Davlat o‘rta umumta’lim maktablari uchun darsliklar va o‘quv-metodik adabiyotlarni nashr qilish tartiblarini takomillashtirish to‘g‘risida"gi buyruqlarida darsliklar va ilmiy metodik adabiyotlar o‘quvchilarda tahlil qilish, bilimlarni mustaqil o‘zlashtirish, olingan bilimlarini amaliyotda qo‘llay olishning hayotiy malaka va ko‘nikmalarini shakllantirishga xizmat qiladigan darsliklar hamda o‘quv-metodik majmualarning ilmiy asoslangan yangi avlodini ishlab chiqish belgilab quyilgan.
Farzandlarimizning sifatli ta’lim olishi o‘z-o‘zidan yangi avlod darsliklarini sifatli, mukammal ishlab chiqilishiga bog‘liq. Ushbu maqolada umumiy o‘rta ta’lim maktabida bugungi kunda foydalanilayotgan matematika faniga oid ayrim darsliklar to‘g‘risida fikr bildirilgan.
6-sinf “Matematika” darsligi. M.A.Mirzaahmedov, A.A.Rahimqoriyev, Sh.N.Ismoilov, M.A.To‘xtaxodjayeva. Qayta ishlangan va to‘ldirilgan 2-nashri. “O‘qituvchi” Toshkent 2017.
Darslik 1-nashriga nisbatan mazmun va mohiyatan to‘ldirilgan. Darslik mazmuni quydagi talablarni o‘z ichiga olgan:
-vatanga sadoqatli ma’naviyatli barkamol avlodni tarbiyalah;
-o‘quvchilarning fiziologik va psixologik xususiyatlari e’tiborga olingan;
-o‘quvchilarda shakllantiradigan tayanch va matematik savodxonlik, fan va texnika yangiliklaridan xabardor bo‘lish hamda foydalanish kompetensiyalari;
-o‘quvchilarning ijodiy va mantiqiy fikrlashini shakillantirish;
-ilmiy va dolzarb ahamiyatga ega nazariy va amaliy mashg‘ulotlar;
-ta’riflar, qonun-qoidalar, xossalar, o‘lchov birliklari, atamalar amalda qo‘llanilayotgan standartlarga mos;
-matematikaga hissa qo‘shgan olimlarning ijodidan namunalar ko‘rsatilgan;
-har bir bob songida matematik atamalarga oid “ingliz tilini o‘rganamiz” lug‘atini mavjudligi;
Darslikdagi shartli belgilar rang-barangligi ham o‘quvchini o‘ziga jalb qiladi va o‘z o‘rnida ishlatilgan. Darslikdagi materiallarning uzviyligi, izchilligi, ya’ni fanlararo integratsiyani ta’minlashga erishilgan.
Shu bilan birga ushbu darslik yuzasidan quydagicha takliflarim bor: