Respublihasi

k.13.3. Gaz alangaxida yuzalarni toblaxh texnologiyaxi

Toblangan qatlam chuqurligi detal yuzasiga nisbatan gorelka harakatlanish tezligiga va alanganing pogonli quvvatiga (tobla- nayotgan yuzaning 1 sm kengligiga asetilenning dm³ sarfi) bog‘liq. Toblash chuqurligi alanganing pogonli quvvatini kamay- tirish va gorelkaning nisbiy tezligini oshirish bilan kamayadi.
Yonuvchilar sifatida asetilen, propan-butan, tabiiy gaz, benzin va kerosin bug‘lari ishlatiladi. Uzliksiz-ketma-ket usulda toblashda eng yaxshi natijalarga erishish uchun asetilenning
sarfi 400—600 dm³/(soat·sm), suvning sarfi 0,4—0,6 dm³/(da- qiqa · sm) va qizdirish zonasi bilan sovitish zonasi oralig‘i 20—25 mm bo‘lishi kerak. Uglerod miqdori 0,6% dan yuqori po‘latni toblashda orada havo bilan sovitish kerak, uning sarfi
1,5—2,5 m³/(soat·sm)ni tashkil etadi.


Na7orat savollari

1. 
   Gaz alangasida yuzalarni toblashning qanday usullarini bilasiz?
   
2. 
   Gaz alangasida yuzalarni toblashda qanday jihozlar qo‘llaniladi?
   
3. 
   Yelimlangan qatlam chuqurligi toblash rejimining qaysi para- metrlariga bog‘liq?
   
4. 
   Gaz alangali toblashda qanday yonuvchi gazlar ishlatiladi?
   

13. 
    GAZ BILAN CHANGLATISH TEXNOLOGIYASI VA JIHOZLARI
    

k.14.1. Gaz bilan changlatixhda qo‘llaniladigan jihozlar

Sim uzatish mexanizmi, simni qizdirish va eritish uchun qurilma hamda siqilgan havo bilan erigan metallni puflash uchun qurilma gaz bilan metallizatsiyalash uchun simli apparatlarning asosiy uzellari hisoblanadi. MFN apparati bilan gaz yordamida metallizatsiyalash uchun ishchi posti 2.14.1-rasmda tasvirlangan. MIN-2 metallizatori po‘lat detallarga rux, aluminiy va boshqa metallarni changlatish uchun mo‘ljallanagan. U asetilen yoki propanda (gaz aralashtirgichni o‘zgartirib) ishlashi mumkin.
Turli qiyin eriydigan nometall materiallar (aluminiy oksidi va shu kabi erish harorati 2000˚C dan yuqori bo‘lgan) va oson eruvchi polimerlar (500˚C erish va yumshatish harorati
216



k.14.1-raxm. Gaz bilan metallizatsiyalash uchun post chizmasi:
1 — gaz metallizatori; 2 — sim uchun kasseta; S — havo bosimini rostlagich;
4 — moy-namlik ajratkich; 5 — kislorodli reduktor; 6 — kislorodli ballon;

7. 
   — yonuvchi gazni uzatuvchi quvur.
   

bilan) ni kukunli changlatish uchun maxsus uskunalar qo‘l- laniladi (2.14.2-rasm). Bunday uskuna maxsus changlatuvchi gaz gorelkasidan va changlatuvchi kukun materiali bilan ta'minlagich-bochkadan tashkil topgan. УMH-8 uskunasi alu- miniy oksidni changlatishda 1,2—1,3 kg/soat ish unumdor- ligiga ega, УMH-6 polimer kukunini changlatish uskunasi 3—5 kg/soat ish unumdorligiga ega. Bochka hajmi 6 dm³ ni tashkil etadi.

Past haroratli changlatuvchi uskunalarning gorelkalari ase- tilenda ishlashi mumkin yoki kallak va aralashtirgich uskunani tegishli ravishda almashtirishdan keyin propan-butanda chang- latish mumkin.
Yuqori ishlab chiqaruvchanlik metallizatsiyalash jarayoni uchun MIN-5 statsionar gaz-metallizatsiyalash uskunasi ruxni changlatishda 37 kg/soat, aluminiyni changlatishda 14 kg/soat ishlab chiqarish unumdorligiga ega. U 5 — 6 mm diametrli simlarni 0,2—5 m/daq. tezlikda uzatib ishlaydi. Yonilg‘i sifatida
propan-butan ishlatiladi. Propan-butan sarfi 2,5 m³/soat, kislorod sarfi 12 m³/soat, siqilgan havo sarfi 1,5 m³/soat.
217
6 7

k.14.k-raxm. YMH-6 kukunsimon materiallarni changlatish uchun uskuna:
1 — ta'minlagich; 2 — havo so‘rish;
S — havo-kukunli aralashma;
4 — siqilgan havo; 5 — yonuvchi gazli aralashma;
6 — changlatkich-gorelka; 7 — injektor;

7. 
   — changlatkich kallagi; 9 — changlatiladigan kukun.
   

218