Reşat Nuri Güntekin’in Eserleri

Kuşadası, 1 Aralık
Bir zamandan beri etrafımda bir muharebe sözü dolaşıyordu. 
Hayatımı mektebe vakfettiğim için kulak bile vermiyordum. Bugün 
kasaba birbirine girdi. Muharebe başlamış. 
Kuşadası, 15 Aralık
Muharebe başlayalı on beş gün oldu, hastaneye her gün kafile 
kafile yaralı geliyormuş. Mektebe bir neşesizlik çöktü, küçüklerimden 
birçoğunun orduda babaları, kardeşleri, var. Biçareler tehlikeyi, 
şüphesiz, bilmiyor, fakat hissediyorlar. Üstlerine büyük adam gibi halim 
bir mahzunluk çöktü. 
Kuşadası, 16 Aralık
Ne aksilik, Yarabbî, ne aksilik! Bugün kumandanlığın emriyle 
mektebi işgal ettiler. Muvakkat hastane yapacaklarmış. Ne isterlerse 
yapsınlar, umrumda değil. Fakat mektep kurtuluncaya kadar ben ne 
yapacağım, nasıl vakit geçireceğim? 
Kuşadası, 24 Aralık
Bugün, mektepte kalan birkaç kitabı almaya gitmiştim. Öyle bir 
karışıklık ki, insan, kitabını değil, kendini kaybetse bulamayacak. 
Çaresiz geri dönüyordum. Bir hastabakıcı kadın, kapılardan biri açarak: 
-Bir kere de Başhekim Bey’e soralım. O, galiba birkaç kitap 
kaldırmıştı!... dedi. 
Odanın içi şişeler, sargılar, ecza kutularıyla doluydu. Başhekim, 
sırtından ceketini atmış, inleye oflaya bu karışık şeyleri düzeltmeye 
çalışıyordu. Arkasını döndüğü için, yalnız boynunu, ak saçlarını ve 
sıvalı bileklerini görüyordum. Bu halde bir adamdan kitap sormak 
saygısızlıktı. Hastabakıcıyı eteğinden çektim. 
-Vazgeçiniz, dedim. Fakat o, farkında olmadı: 
-Beyefendi hani siz Fransızca resimli kitaplar bulmuştunuz, nerede 
onlar? Dedi. 
İhtiyar doktor birdenbire kızdı. Başını çevirmeden öyle fena, öyle 
downloaded from KitabYurdu.org

---

323 
ayıp bir cevap verdi ki, gayri ihtiyari ellerimi yüzüme kapadım, oradan 
kaçmak istedim. Fakat, tam bu dakikada, yüzünü çevirmişti. Birdenbire: 
-Vay küçük yine mi sen? diye bağırdı. 
Yüzünü görür görmez, ben de kendimi tutamadım: 
-Doktor Bey, Zeyniler’deki Doktor Bey! Diye feryat ettim. 
Mübalağa etmiyordum. Bu, bir feryattı. 
Şişeleri devirerek yanıma geldi, ellerimi tuttu; başımı çekerek, 
çarşafımın üstünden saçlarımı öptü. Yalnız bir gün, hatta bir gün bile 
değil, birkaç saat birbirimizi görmüştük. Hangi gizli ruh alakası bizi 
birbirimize bağlamış, iki sene sonra kırk yıllık iki dost, hatta bir baba kız 
gibi bizi birbirimizin kollarına atmıştı? Ne bileyim, insan kalbi, öyle 
anlaşılmaz bir şey ki!... 
Hayrullah Bey, tıpkı Zeyniler’deki gibi bana: 
-Söyle bakalım, yaramaz, senin burada ne işin var? diye sordu. 
Çocuk gözleri gibi berrak mavi gözleri, beyaz kirpiklerinin içinde 
tarif edilmez bir tatlılıkla parlıyordu. Ben, yine tıpkı Zeyniler’deki gibi, 
bu gözlerin içine gülerek: 
-Biliyorsunuz ki, ben, muallimeyim Doktor Bey, dedim. Memleket 
memleket geziyorum. Şimdi buraya tayin ettiler. 
Bütün hayatımı ve gönlümü biliyor gibi nihayetsiz bir esefle: 
-Hâlâ mı haber yok, küçük? dedi. Birdenbire yüzüme su serpilmiş 
gibi ürperdim, gözlerimi kırpıştırdım. Hayret ediyor gibi görünmeye 
çalışarak: 
-Kimden, Doktor Bey? dedim. 
O, canı sıkılmış gibi beni parmağıyla tehdit etti: 
-Ne yalan söylüyorsun küçük? Dudakların yalan söylemeyi 
öğrenmiş ama gözlerin, halin daha pek toy. Kimden mi haber 
soruyorum. Seni böyle memleket memleket gezdiren her kimse ondan. 
Gülerek omuzlarımı silktim: 
-Maarif demek istiyorsunuz, sonra tabii memleketimin çocuklarına 
downloaded from KitabYurdu.org

---

324 
hizmet etmek emeli. 
Doktor, yine Zeyniler’deki iddiasını tekrar etti. Bu söz, beni çok 
müteessir ettiği için kelimesi kelimesine aklımda kalmıştı: 
-Bu yaşta, bu halle, bu çehreyle mi? Peki, öyle olsun yaramaz, öyle 
olsun, tek sen vahşilik gösterme. 
O ilaçlarını, ben kitaplarımı unutmuştuk, konuşmaya devam 
ediyorduk: 
-Mektebimizi aldığınıza o kadar üzüldüm ki, Doktor Bey... 
-Bana başka bir fikir geliyor... Ne musibetti o köyün adı? Orada 
sana hastabakıcılık ettirdimdi. Hatırlarsın ya? Burada da bana yardım 
eder misin, ha? Zaten arada büyük bir fark yok, ha senin minimini 
maymuncukların, ha benim sevgili ayıcıklarım! Zaten ikisi ruh itibariyle 
öyle birbirlerine benzer ki... Aynı saffet, aynı temiz çocuk yüreği, hem 
de ateş karşısında yandıkları bu aylarda benimkilere yardım, daha ecirli 
bir iştir, küçük kız... 
Birdenbire yüzüm güldü, çocuk gibi sevindim. Bana kuvvetimi ve 
sevgimi harcayacak bir iş olsun da, ne olursa olsun. 
-Peki Doktor Bey, ne vakit isterseniz işe başlarım. 
-Hemen şimdi, bak şurasını ne hale koymuşlar? El değil ki, adeta... 
Yine hatırı sayılacak derecede fena bir kelime. Ben utanarak: 
-Fakat bir şartla Doktor Bey... Yanımda pek askerce 
konuşmayacaksın... O, gülerek: 
-Gayret ederim küçük, gayret ederim... Mamafih arada bir kaza 
olursa kusura bakmazsın artık, dedi. 
Akşama kadar beraber çalıştık, yarın geleceğini haber aldığım 
hastaları kabule hazırlandık.