Режа: Зидддиятларни келтириб чиқарувчи ижтимоий-психологик сабаблар. Психология фанида конфликтларнинг гуруҳларга ажратилиши

3. Қадриятларга алоқадор омиллар (ўзимиз еътироф етган ёки рад етган тамойиллар): жамоавий, группавий ёки шахсий еътиқод, ишонмаган ва ишонган қадриятларимиз ва уларнинг хулқда намоён бўлиши, мафкуравий, маданий, диний, ахлоққа оид, сиёсий, профессионал қадриятлар ва еҳтиёжлар борасида келиб чиқиши мумкин бўлган низолар;
4. Муносабатлар омили: бундай омиллар бевосита ўзаро алоқалар ва мулоқотдан инсоннинг қониқиши ёки номаъқул, деб еътироф етишидан келиб чиқади. Шахслараро ўзаро муносабатларда кўпроқ бир шахснинг кутишларига бошқа бир инсоннинг ёки одамларнинг муомаласи мос келмаслиги ҳолатларида шахсий низолар келиб чиқадики, уларнинг бартараф бўлиши турли вазиятларда турлича тус олиши, чўзилиб кетганда, баттар “газзак” отиши, қисқа фурсатда ҳал етилса, муаммо ҳал бўлиши ҳам мумкин. Шахсий мулоқотдаги низолар шахснинг ҳаётий тажрибаси, маълумотлилиги даражаси, профессионал маҳоратига боғлиқ равишда турли кўринишларда ўз йечимини топиши мумкин;
5. Хулқ-атвор билан боғлиқ омиллар: манфаатлар, қизиқишлар, ўзига бўлган баҳога зид келадиган ёки хавф-хатар туғдирувчи вазият пайдо бўлиши билан гўёки, ҳимоя воситаси сифатида пайдо бўлувчи омиллар туркуми бўлиб, бу иккинчи томоннинг худбинлиги, адолацизлиги, масъулияцизлиги ёки лоқайдлик, бепарволик оқибатида келиб чиқади. Низокашлар бундай шароитда ўзларига нисбатан бўлаётган салбий муносабатни хатти-ҳаракатда кўриб, сезиб турганлари боис хафагарчилик келиб чиқади ва бу конфликт билан тугайди.


2.Психология фанида конфликтларнинг гуруҳларга ажратилиши.
Конфликт ёки низолар ўзаро муносабатлардаги одамларнинг субйектив хатолари сабабли ҳам келиб чиқиши мумкинки, шу нуқтаи назардан ҳам конфликтларнинг турлари фарқланади:
Шахснинг ўзига алоқадор бўлган ички низолар – одатда бевосита ижтимоий психология томонидан ўрганилмайди, бу каби низолар умумий, педагогик ҳамда патопсихологиянинг предмети бўлиб, у асосан бир инсон қалбидаги турли ҳис-кечинмалар, истак-ҳохишлар ва мотивларнинг бир бирига зид келиши, қарама-қарши фикрларнинг пайдо бўлиши оқибатида юзага келади. Бундай низо шахсгагина маълум бўлдаи, баъзан еса одам қилиб қўйган ишининг айнан ўзининг ички низолари оқибати еканлигини англамаганда унга писхоаналитик ёки патопсихолг ёрдамга келади.