Xulosa va takilflar
Xalqaro iqtisodiy munosabatlar tizimining eng muhim elementlaridan biri xalqaro migratsiya jarayoni bo’lib, aynan shu holat xaqlaro iqtisodiy munosabatlarni ma’lum bir bosqichda ketishiga sabab bo’ladi. Dunyoda hech bir davlat yoki hudud mavjud emaski u biror bir migratsiya, emigratiyayoki immigratsiya jarayonini olib bormaydigan. Bu jarayon har doim amalga oshiriladi, chunki xalqaro ishchi kuchi har doim ishlab chiqarish yuqori yoki xizmatlar, shu bilan ish jarayonidagi qulayliklari bor hududlarga intilishadi. Bundan tashqari hozirgi zamonaviy migratsiya jarayonini amaga oshirilishini asosiy sabalaridan biri ishchilar moashlari hisobiga ham bu jarayon yuzaga keladi. Yuqorida tahlil qilingan ma’lumotlarga ko’ra hozirda Amerika Qo’shma Shtatlari va Rossiya, Germaniya, Saudiya Arabistoni, Kanada va boshqa davlatlariga migratsiya jarayoni yuqoriligini ko’rishimiz mumkin. Chunki ishchi kuchi xalqaro bozorga avvalo tavor sifatida kirib keladi. Ularni narxi har bir mamlakatda turlicha baholanadi, ayrim mamlakatlarda yuqori, boshqa mamlakatlarda o’rtacha yoki bajarilgan mehnatiga nisbatdan kam maosh hisoblanadi. Xalqaro ishchi kuchini bir mamlakatdan ikkinchi bir mamlakatga kirib kelishini turli ijobiy va salbiy oqibatlarni keltirib chiqaradi. Donor mamlakat uchun bu quyidagi ijobiy va salbiy holatlarni keltirib chiqaradi.
Arzon ishchi kuchini kirib kelishi iqtisodiy foydani keltirib chiqaradi. chunki shu yerda yashovchi aholiga qaraganda kirib kelgan ishchilarga ish haqlari kamroq hisoblanadi. Yana bir eng foydali tamonlaridan biri yuqori ma’lumotga ega bo’lgan kadrlarni kirib kelishi bu davlatni iqtisodini rivojlanishiga olib keladi, chunki bu kadrlarni tajribasini oshirish uchun qo’shimcha pul mablag’larini sarflamaydi. Kirib kelgan ishchilarga bu yerdagi ish haqlari o’zlaridan olgan ish haqlariga qaraganda yuqori hisoblanadi. Emmigratsiya jarayonida ishtirok etayotgan malakatlar uchunm ijobiy tamoni quyudagilar hisoblanadi. Misol tariqasida chet el valyutasi kirib kelishi, yangi g’oya va innavatsiyalarni joriy qilinishi. Bu davlatni iqtisodini rivojlaniga olib kelib, shu bilan birgalikda, turli xil iqtisodiy foyda keltiradi. Xalqaro ishchi kuchini qabul qiluvchi davlatlar uchun salbiy holatlarni keltirib chiqaruvchi sabablar quyidagilar hisoblanadi. Ekalogiyani buzilishiga sababchi bo’ladilar.
Xulosa yakunida ishchi kuchini o’zini mamlakatidan boshqa bir mamlaktga chiqib ketmasdan o’zini mamlakatida ishlashi uchun quyidagi chora tadbirlarni amalga oshirish lozim bo’ladi.
Har bir mamlakat iqtisodni rivojlantirish uchun avvola aholini ish bo’sh ish o’rinlari tashkil qilishlari lozim
Mamlakatni har bir hududlarida ish bilan ta’minilaydigan tashkilotlarini faolliyatini rivojlantirish
Ishchilarni ish bilan ta’minlaydigan mehnat tashkiloti doim raqobatda bo’lib har chorakda yoki yilda yaratilgan ish o’rinlarini ish qidirayotgan ishchilarga habardor qilishlari lozim.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlanishini eng asosiy darajaga ko’tarish
Yuqori malakali kardlarni ilmiy faoliyatidan to’la foydalanish uchun, har bir hududda labaratoriya joylarini tashkil qilish. Ilmiy salohiyati kuchli kadrlar doim yangi yangi tehnalogiyalar yaratish bilan band bo’lishlari lozim
Xaqaro mehnat tashkilotlarini faoliyatini har doim takomillashtirib turish va kerakli ma’lumotlar bilan ta’minash.
Hozirgi xaqlaro iqtisodiy munosabatlarni rivojlanishi mamlaktlar o’tasida bu nafaqat iqtisodiy sohalarni rivojlantirish emas, ishchi kuchidan unumli foydalainish va ularni huquq erkinliklari nazorat qilish asosiy muommalardan biri hisoblandi. Har yili migratsiya jarayoni jadal rivojlanayotgan bir vaqtda ishchilarni kirib kelishi va chiqib ketishini to’laqonli qonuniy nazorat qilish eng asosiy dasturlar hisoblanadi har bir mamlakat oldida turgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |