Reja: Tezliklar oniy markazi

Tezliklar oniy markazi. Qattiq jismning aylanma harakatidagi burchak tezlanishi
Reja:

1. 
   Tezliklar oniy markazi
   
2. 
   Tezliklar oniy markazini aniqlash.
   
3. 
   Tezliklar oniy markazidan foydalanib tekis shakl nuqtasining tezligini aniqlash
   
4. 
   Tezliklar oniy markazini aniqlashining ba’zi hollari.
   
5. 
   Tekis shakl ikki nuqtasi tezliklari parallel bo`lgan hol.
   
6. 
   Tezliklar oniy markazi cheksizlikda bo`lgan hol.
   

Agar (S) tekis shakl ilgarilanma harakatda bo`lmasa, bu shakl­da har onda tezligi 0 ga teng bo`lgan bitta nuqta mavjud bo`ladi. Tezligi 0 teng bo`lgan bundan nuqtagatezliklar oniy markazi de­yiladi. Tekis shaklning tezligi 0 ga teng bo`lgan bitta nuqtasi mavjudligini isbotlaymiz.Tekis shakl biror A nuqtasining tezligi va shu A nuqta atrofidagi aylanma harakatning burchak tezligi  berilgan bo`lsin (118- rasm). A nuqtani qutb deb olamiz.
Qutbdan aylanma harakat yo`nalishida ga perpendikulyar AN to`g`ri chizig`ini o`tkazamiz. A nuqtadan boshlab AN to`g`ri chiziqqa AP kesmani qo`yamiz.

118-rasm

P nuqtaning tezligini quyidagicha yozamiz.
(53)
P nuqtaning (tezligini) A qutb atrofida aylanishdagi tezli­gining modulini topamiz.


P nuqtada vektori ga qarama-qarshi yo`nalgan bo`ladi.
U holda (53) tenglikdan bo`lishi kelib chiqadi. De­mak, P nuqta tezliklar oniy markazining holati harakati davomi­da o`zgartirib turadi. Tezliklarning oniy markazi shu nuqtalardan tezliklarga tushirilgan perpendikulyarning kesishgan nuqtasida yetadi. Demak, tezliklarning oniy markazini topish uchun tekis shaklda yotgan ikkita ixtiyoriy A va V nuqtalarning tezliklarning yo`nalishi berilgan bo`lishi kerak. Shu nuqtalardan ularning tezliklariga perpendikulyarning kesishgan nuqtasi tezliklarning oniy markazi bo`ladi (119 -rasm) P nuqta tezliklarning oniy markazi bu nuqtaning 0 ga teng .

119-rasm