Reja: Sinekologiya xakida tushuncha

Xayvonlar va usimliklar urtasida biotik va trofik alokalar. Tabiatdagi avtograf va geterotraf xayvon va usimliklar paido bulganlaridan boshlab, bir-biriga boglik xolda yashashga moslashganlar, Ularping evolyusion, tarakkiyot jarayonida xayoti bir-biriga shunchalik boglanganki, endi aloxida bulib yashay olmaydi. Bu boglanish organik dunyoni yagonaligiga olib keldi. Masalan: usimlikni gullarini changlatuvchi xasharotlar, kushlar, sut emizuvchilar usimliklarni rivojlanishiga changlanishiga, xosildorligiga, anatomo-morfologik va fiziologik moslashuviga evolyusion tarakkiet jarayonida katta ta’sir kursatdi. Ayniksa, changlatuvchi xasharotlar yopik urugli usimliklarni rivojlanishiga, bu usimliklar uz navbatida changlatuvchi xasharotlar xayotiga ta’sir etib, bu xodisa tabiatda revolyusion uzgarishga olib keldi.
Fitofaglar usimliklar bilan ovkatlanib organik moddalarni mineral moddalarga aylanishiga ta’sir etadi. Xosil bulgan mineral moddalar tuprokka tushib, ularni usimlik ildizlari surib oladi. Ya’ni xayvonlar tabiatdagi moddalar aylanishiga ta’sir etadi.
Ma’lumki, xayvonlarni aksariyat kismi (yirtkich va tekinxurlardan (tashkari) usimlik maxsulotlari bilan oziklanadi. Shu tufayli usimliklar bu xayvonlarni sonini uzgarishiga, geografik tarkalishiga katta ta’sir kursatadi.