Режа. Саноат ва маиший чиқиндилар

Радионуклидларни тупроқдан ўсимликларга ўтиб модда алмашинуви жараёнида иштирок этиб тўқима ва ҳужайраларда тўпланиши, хазм бўлиш, ёхуд сингдириб олиш коэффициенти деб аталса бўлади.

• Радионуклидларни тупроқдан ўсимликларга ўтиб модда алмашинуви жараёнида иштирок этиб тўқима ва ҳужайраларда тўпланиши, хазм бўлиш, ёхуд сингдириб олиш коэффициенти деб аталса бўлади.
• Уранни ўсимликлар тупроқдан хазм қилиши фосфор ўғити турига қараб ўзгариб туради, ёхуд 0,6-1,8-10-3 фоизи ва Торий 0,2-0,6-10-3 фоизи бўлиши мумкинлиги адабиётларда қайд этилган, бунда асосий маҳсулот таркибида улар камроқ ва чиқинди маҳсулотда кўпроқ бўлади. Манбалардан маълум бўлишича уранни тўпланиши (асосий маҳсулотда) ўсимликлар бўйича юқори даражада пастга қуйидагича тақсимланади: хўраки қизилча, помидор, қанд лавлаги, бодринг, кунгабоқар, Торийда эса ош қизилча, карам, нўхат, қанд лавлаги, бодринг, помидор умуман, уранни дуккаклилар ўтларга қараганда кўпроқ тўплайди (8-9 мартагача). Баъзан Фтор донадор фосфор ўғитида майдаланганига қараганда ўсимлик томонидан камроқ сўрилади.
• Шундай қилиб, фосфорли ўғитларни миқдорий жиҳатдан тупроққа кўп миқдорда берилиши айниқса, фтор моддасини кўпайишига олиб келади, шунингдек, уран ва торий моддалари ҳам хом ашё таркибида ўғитлар ишлаб чиқарилганда ҳам йўқолмайди, тупроқдан ўсимлик танасига ўтади. Уран, торий ва фторни турли экинлар томонидан сингдириб олиниш коэффициентига тўхталсак шундай хулоса қила оламизки, у тупроқ турига узвий боғлиқ бўлади.

Минерал ўғитлар нормаси билан уран ва торийни ғўза томонидан ўзлаштирилиши ўртасида узвий алоқа бор экан. Ҳамма типдаги тупроқларда мутлоқ назорат (ўғитсиз) монокультура ва алмашлаб экиш вариантига қараганда ўзлаштириш коэффициенти энг кам бўлар экан. Ғўзада ўзлаштириш коэффициенти 0,07 дан 0,5 гача, маккажўхоридан 0,3 дан 0,68 гача бўлди, торийда ҳам шу қонуният қайтарилди. Умуман, уран, торийни ўзлаштириш коэффициенти беда ва маккажўхоридан кам бўлиши аниқланди. Уран ва торийни тупроқда тўпланишини ўзаро солиштирсак, энг кўпи типик бўз тупроқда, энг ками ўтлоқи-аллювиалда бўлиши аниқланди.

• Минерал ўғитлар нормаси билан уран ва торийни ғўза томонидан ўзлаштирилиши ўртасида узвий алоқа бор экан. Ҳамма типдаги тупроқларда мутлоқ назорат (ўғитсиз) монокультура ва алмашлаб экиш вариантига қараганда ўзлаштириш коэффициенти энг кам бўлар экан. Ғўзада ўзлаштириш коэффициенти 0,07 дан 0,5 гача, маккажўхоридан 0,3 дан 0,68 гача бўлди, торийда ҳам шу қонуният қайтарилди. Умуман, уран, торийни ўзлаштириш коэффициенти беда ва маккажўхоридан кам бўлиши аниқланди. Уран ва торийни тупроқда тўпланишини ўзаро солиштирсак, энг кўпи типик бўз тупроқда, энг ками ўтлоқи-аллювиалда бўлиши аниқланди.

Эътиборингиз учун рахмат!

Эътиборингиз учун рахмат!