Reja: O`zbekiston “Qizil kitob”ga kiritilgan qushlar

Uzun dumli suvburgut, Oplan-dolgoxvost, Haliaeetus leucoryphus [Pallas, 1771]. Hozirda yo’q bo’lib ketayotgan, uchib o’tuvchi tur bo’lib, Janubiy Orol bo’yida-ko’chish; Amudaryo havzasi bo’ylab Termizdan Urganchgacha - ko’chish va qishlash; Qizilqum cho’lida uchib o’tish vaqtlarida uchraydi.Yashash joylari esa tekislikdagi yirik suv havzalari, daryolarning to’qayzorli qayirlari hisoblanadi. Soni 1960 - yillarda bir necha o’n donasi uchrar edi, hozirda sanoqlisi, asosan uchib o’tuvchi va qishlovchi zo’nalarigina qayt etiladi. Usbu qushlarni tarqalishiga hamda hozirgi vaqtda kamayib ketishiga cheklovchi omillar orol havzasida suv rejimining o’zgarishi oqibatida yashash joylarining yo’qolishi, brakonerlik hisoblanadi. Ushbu qushlarni ko’paytirilmagan.

Oq dumli suvburgut,Oplan-dolgoxvost,Haliaeetus albicilla [Linnaeus 1758]. Tabiatdan kamyob uchraydigan, uchib o’tuvchi naminal kenja tur bo’lib, Janubiy Orolbo’yi, Farg’ona vodisidan tashqari deyarli barcha hududlalda tarqalgan. Tekislik va tog’ etaklaridagi yirik suv havzalari yashash joylari hisoblanadi. Soni doimo kam bo’lgan. Orol havzasida suv rejimining o’zgarishi oqibatida yashash joylarining yo’qolishi, brakonerlik kabilar bu qushlarni keng tarqalishiga cheklovchi omil bo’lib xizmat qilmoqda. Hozirgi vaqtda dunyo

hayvonot bog’larida ko’paytirish amalga oshirilmoqda. Muhofaza qilish choralari sifatida ovlash taqiqlangan va CITECning I-ilovasiga kiritilgan..

4. 
   Boltayutar, Borodach, Gypaetus barbatus [Linnaeus, 1758]. Tabiatdan kamyob o’troq yashovchi qush. Lokal tarqalgan tur.Tarqalish joylaari G’arbiy Tyanshan, G’arbiy Pomir – Oloy, Qizilqum cho’li.Yashaydigan joylari tog’larning o’ta va yuqori qismlari, tekisliklar. Soni. 60-70 jufti uyalaydi. Jami polaponlari bilan birga – 200 taga yaqin. Yovvoyi tuyoqlilar sonining kamayib ketishi bu turni tarqalishiga cheklovchi omil bo’lib hisoblanadi.Ko’paytirish choralari sifatida dunyo hayvonot bog’larida ko’paytiriladi. Ovlashni taqiqlash muhofaza choralari hisoblanib, CITECning II-ilovasiga kiritilgan.
   
5.