Режа Мавзу бўйича нашр қилинган адабиётларнинг назарий таҳлили ва амалиётдаги муаммолар

\


5-жадвал
Молиявий коэффициентлар ва уларнинг тармоқ нормалари⁶

Т.р.	Кўрсаткичлар	Қишлоқ хўжалиги	Қайта ишловчи тармоқ	Савдо	Бошқалар
1	Автономия коэффициенти	> = 0,5	> = 0,5	> = 0,3	> = 0,5
2	Ўз оборот маблағлари билан таъминланганлиги	> = 0,2	> = 0,3	> = 0,2	> = 0,3
3	Жорий ликвидлик	> = 1,60	> = 1,80	>= 1,30	> = 1,80
4	Мутлақ ликвидлик	> = 0,05	> = 0,05	>= 0,05	> = 0,05
5	Тезкор ликвилдлик	> = 0,50	> = 0,50	>= 0,50	> = 0,50
6	Товар моддий захираларнинг бир марта айланиш даври, кунда	60 - 120	45 - 80	20 - 45	20 - 45
7	Дебиторлик мажбуриятларининг қопланиш даври, кунда	75 гача	45 гача	30 гача	30 гача
8	Кредиторлик мажбуриятларининг қопланиш даври, кунда	75 гача	45 гача	30 гача	30 гача
9	Айланма активларнинг бир йилда айланиш даври, марта	3 дан юқори	3 дан юқори	3 дан юқори	3 дан юқори
10	Рентабеллик (сотишдан фойдага нисбатан) %	5 дан юқори	5 дан юқори	5 дан юқори	5 дан юқори
11	Рентабеллик (соф фойдага нисбатан) %	1дан юқори	1 дан юқори	1 дан юқори	1 дан юқори

6.Молиявий ҳисоботдан фойдаланувчилар ва уларнинг ахборотга бўлган эхтиёжлари:таҳлил субъектларининг қизиқишлари ва манфаатлари

Молиявий ҳисобот таҳлили субъектларига таҳлилчиларнинг кенг давраси киритилади. Уларни шартли равишда ички ва ташқи субъектларга бўлиш мумкин.

Ички таҳлил субъектларига фақат шу фирма, компания ходимлари кирса, ташқи субъектларга ҳақиқий ва бўлғуси инвесторлар, кредиторлар, мол етказиб берувчилар, харидорлар, ходимлар, шунингдек ҳукумат муассасалари, вазирликлар, идоралар, жамоатчилик ва бошқа манфаатдор фойдаланувчилар киради.
Молиявий ҳисобот ахборотларига эҳтиёж қуйидагиларда вужудга келади:
Мулк эгаларида (қатнашчилар ва таъсисчилар) ва инвесторлар: уларнинг эътибори кўпроқ хўжаликнинг устав капиталида ҳиссали қатнашишидан оладиган дивидендлар суммасини мавжудлигига, жалб қилинган инвестициялар юзасидан хавф-хатарларнинг йўқлига қаратилади;
Кредиторларда: улар ўзларига тегишли кредитлар ва фоизлар ўз вақтида тўланадими ёки йўқми эканлигини аниқлашга имкон берадиган ахборотдан манфаатдорлар;
Мол етказиб берувчилар ва бошқа савдо ташкилотларида: улар ўзларига тегишли сумма ўз вақтида тўланадими ёки йўқми эканлигини аниқлашга имкон берадиган ахборотдан манфаатдорлар;
Харидорларда: улар узоқ муддатли битимга эга бўлиш юзасидан субъектнинг узлуксиз фаолияти тўғрисидаги ахборотидан манфаатдорлар;
Ходимларда: улар хўжалик юритувчи субъектларнинг фаолияти барқарорлиги ва рентабеллиги тўғрисидаги ахборотдан манфаатдорлар. Улар ҳам хўжалик юритувчи субъектнинг ўз иш ҳақларини, пенсияларини ва кейинчалик ҳам ёллаш бўйича ишлаш имкониятларини таъминлаш қобилиятига баҳо бериш имконини яратадиган ахборотни олишдан манфаатдорлар;
Давлат бошқаруви органларида: улар ресурсларнинг тақсимланиши ва бинобарин, субъектларнинг фаолияти тўғрисидаги ахборотдан манфаатдорлар. Уларга ҳам хўжалик юритувчи субъектнинг фаолиятини тартибга солиб туриш, солиққа тортиш сиёсатини белгилаш учун ва миллий даромадни ҳамда бошқа статистик маълумотларни аниқлаш учун асос сифатида ахборот керак;
Жамоатчиликда: хўжалик юритувчи субъектлар маҳаллий иқтисодиётга кўпгина усуллар билан, шу жумладан аҳолини иш билан таъминлаш ва маҳаллий мол етказиб берувчиларни қўллаб-қувватлаш билан катта ҳисса қўшиши мумкин. Молиявий ҳисобот жамоатчиликни тараққиёт йўналишлари ва хўжалик юритувчи субъектларнинг фаровонлигини яхшилашда эришилган сўнгги ютуқлар тўғрисидаги ахборот билан таъминлаб, уларга ёрдам беради.
Ташқи таҳлил субъектлари қаторига шунингдек, рейтинг компанияларини ҳам киритиш мумкин. Ушбу компаниялар алоҳида хўжалик юритувчи субъектларнинг бошқа хўжалик субъектларига нисбатан иқтисодий ўрнини аниқлашга имкон берувчи ахборотларни таҳлил этиш ва уларни доимий кузатувини олиб бориш билан шуғулланадилар.
Молиявий ҳисобот таҳлили субъектлари ва уларнинг манфаатлар муштараклигини қуйидаги жадвал маълумотларидан кўриб чиқиш мумкин.